میگوینددر جهانی که هر روز با تغییرات سریع و چالشهای نوظهور روبهرو هستیم، احساسات ما همچون قطبنمایی عمل میکند که ما را در مسیر زندگی هدایت میکند. گاهی این قطبنما به سرعت به سمت استرس چرخش میکند، زمانی که تحت فشار مشکلات قرار میگیریم، و گاهی هم به سمت اضطراب منحرف میشود، وقتی که ترسها و نگرانیهای ناشناخته ما را در بر میگیرند. این دو احساس، اگرچه ممکن است از بیرون شبیه به هم بنظر برسند، اما در عمق خود داستانهای متفاوتی را روایت میکنند. استرس و اضطراب هر کدام همچون شخصیتهای مجزایی در نمایشنامه زندگی ما حضور دارند، اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چه چیزی آنها را از یکدیگر متمایز میکند؟ در این مقاله، به بررسی تفاوتهای این دو همراه ناخواسته میپردازیم و با درک بهتر آنها، راهی برای مدیریت بهتر احساساتمان پیدا میکنیم.
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
استرس و اضطراب دو واژهای هستند که اغلب به جای یکدیگر به کار میروند، اما در واقع تفاوتهای قابل توجهی بین آنها وجود دارد. در حالی که هر دو به واکنشهای روانی و فیزیولوژیکی بدن در برابر چالشها و تهدیدات مرتبط هستند، اما منابع، مدتزمان و تأثیرات آنها بر فرد متفاوت است. درک این تفاوتها میتواند به ما کمک کند تا بهتر با این احساسات مقابله کنیم و راهکارهای مؤثرتری برای مدیریت آنها بیابیم.
اصطلاح “استرس دارم” چیزی است که احتمالاً بیشتر ما به طور منظم میشنویم و میگوییم
تعریف استرس
استرس به واکنش بدن به یک فشار یا تهدید خارجی اطلاق میشود. این فشار ممکن است فیزیکی، روانی یا عاطفی باشد و میتواند از هر چیزی مانند مشکلات شغلی، مشکلات مالی، بیماری یا حتی تغییرات مثبت مانند ازدواج ناشی شود. استرس به طور معمول به عنوان یک واکنش طبیعی بدن به این فشارها شناخته میشود و در برخی موارد میتواند مفید باشد، زیرا به فرد کمک میکند تا به سرعت واکنش نشان دهد و مشکل را حل کند.
تعریف اضطراب
اضطراب به احساس نگرانی یا ترس از یک تهدید احتمالی در آینده اشاره دارد، حتی زمانی که این تهدید واقعی نباشد. کارشناسان معتقدند اضطراب اغلب بدون وجود یک علت مشخص یا رویداد واقعی رخ میدهد و بیشتر به نگرانیهای ذهنی و تصورات نادرست مرتبط است. همچنین اضطراب ممکن است طولانیمدت باشد و تأثیرات منفی بر روی کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
علایم استرس
به طور خلاصه استرس واکنش بدن شما در برابر یک علت است و به طور کلی یک تجربه کوتاه مدت است. استرس میتواند مثبت یا منفی باشد. وقتی دچار استرس میشوید و به دلیل آن، کاری را که تا لحظه آخر به تاخیر میانداختید، انجام میدهید و تمام میکنید، مثبت است اما وقتی استرس منجر به بیخوابی، ضعف تمرکز و اختلال در انجام کارهای روزمره میشود، منفی است. استرس پاسخی به تهدید در شرایط خاص است. شباهتهای زیادی بین علائم استرس و اضطراب وجود دارد.
اختلالات جسمی و روحی متعددی مرتبط با استرس وجود دارد، از جمله افسردگی، اضطراب، حملات قلبی، سکتههای مغزی، ناراحتیهای دستگاه گوارش، چاقی و فشار خون بالا و غیره. گرچه استرس را میتوان از جهات مختلفی تشخیص داد، اما شناختن برخی علائم رایج آن به شما کمک میکند.
وقتی کسی استرس دارد، ممکن است حالات زیر را تجربه کند:
- تپش قلب
- تنفس سریع یا به نفس نفس افتادن
- افکار مضطرب
- بدخلقی، تحریک پذیری یا عصبانیت
- ناراحتی
- حمله شدید احساسات
- تنهایی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- اسهال یا یبوست
علایم اضطراب
از طرف دیگر اضطراب یک اختلال پایدار روان است که می تواند در اثر استرس ایجاد شود. اضطراب برخلاف استرس، به محض برطرف شدن تهدید از بین نمیرود. اضطراب برای مدت طولانی همراه ماست و میتواند باعث اختلال قابل توجهی در فعالیتهای اجتماعی، شغلی و سایر موارد مهم زندگی ما شود. اختلالات اضطرابی شایعترین اختلال روان در ایالات متحده هستند که 40 میلیون بزرگسال (18٪ از جمعیت) را مبتلا میکند.
وقتی کسی مضطرب است، ممکن است حالات زیر را تجربه کند:
- تپش قلب
- تنفس سریع
- احساس ناراحتی یا ترس
- تعریق
- اسهال یا یبوست
- عصبی بودن
- تنش
- بی قراری
چه زمان استرس به اضطراب تبدیل میشود؟
وقتی افراد برای مدت طولانی احساس استرس میکنند، ممکن است دچار استرس مزمن شوند. به عنوان مثال کودکانی که با ریاضیات دست و پنجه نرم میکنند یا ریاضیشان ضعیف است، هر بار که مجبور به انجام یک مسئله ریاضی هستند، احساس استرس میکنند. هنگامی که آنها تکالیف ریاضی را انجام میدهند ، ممکن است اشتباهاتی مرتکب شوند که باعث شود احساس “احمق” بودن کنند و این استرس که ادامه مییابد را استرس مزمن میگویند.
استرس مزمن میتواند منجر به اضطراب شود. افرادی که استرس مزمن را تجربه میکنند ممکن است فکر کنند که فقط نمیتوانند کارهای خاصی را انجام دهند. آنها احساس نگرانی یا ترس دارند که هر کاری انجام دهند، باز هم شکست خواهند خورد. این در واقع استرسی است که به اضطراب تبدیل شده است.
برای شکستن این چرخه و جلوگیری از اضطراب، باید کمک کنیم فرد بین “من میتوانم” و “من نمیتوانم” تعادل ایجاد کند. باید لذت موفقیت را بیشتر تجربه کند. یکی از روشها این است که فرد به کارهایی مشغول شود که میداند از پس آن ها به خوبی بر خواهد آمد. این کار با افزایش اعتماد به نفس حس خوبی در او ایجاد میکند و از استرس ناتوانیاش میکاهد.
چه زمانی به پزشک و مشاور مراجعه کنیم؟
استرس و اضطراب همیشه چیز بدی نیستند. آنها واکنشهای طبیعی و کوتاه مدت هستند که افراد برای ایمن ماندن به آنها احتیاج دارند؛ اما اگر کسی تمام مدت یا اغلب احساس استرس یا اضطراب می کند، باید با پزشک و یا مشاور صحبت کند. چرا که ممکن است از استرس مزمن یا اختلال اضطرابی رنج ببرد. یک سری علائم هشدار دهنده که نشان میدهند استرس ما از کنترل خارج شده است و باید به پزشک و مشاور مراجعه کنیم به طور خلاصه در زیر آمده است:
- بدخلقی طولانی مدت
- احساس عدم کنترل
- ترسهای غیر منطقی
- تغییر قابل توجه در عادات خواب
- تغییر قابل توجه در عادات غذایی
- تغییر قابل توجه در عادات بهداشت شخصی
- اضطراب بیش از حد که در زندگی روزمره اختلال ایجاد میکند
- سو مصرف مواد مخدر یا الکل برای مقابله با استرس یا اضطراب
- صدمه زدن به خود یا فکر کردن در مورد صدمه زدن به خود یا دیگران
تفاوت استرس و اضطراب را با هم مرور کردیم و دیدم این دو در واقع واکنشهای کاملاً طبیعی انسان نسبت به موقعیت های تهدید آمیز یا نگران کننده هستند. استرس واکنش بدن در برابر تهدید است، در حالی که اضطراب واکنش بدن در برابر فشار روانی است. افراد میتوانند استرس و اضطراب خود را با تکنیکهای آرام سازی، مانند ورزشهای تنفسی، فعالیتهای بدنی و صحبت در مورد نگرانیهای خود، کنترل کنند.
گاهی اوقات، استرس و اضطراب میتواند افراد را تحت فشار قرار دهند. وقتی این اتفاق میافتد، میتواند منجر به استرس مزمن یا اختلال اضطراب شود. هر کسی که استرس یا اضطرابی پیدا کند که در زندگی روزمرهاش اختلال ایجاد کند، بهتر است با یک پزشک یا مشاور و روانشناس صحبت کند.
نتیجهگیری
همه افراد در زندگی دورههایی را سپری میکنند که تحت فشار و استرس زیادی قرار میگیرند. مهم است که بیاموزید چگونه استرس خود را کنترل کنید و چه موقع باید کمک بگیرید. وقتی استرس دیگر قابل کنترل نیست و علائم اضطراب در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد میکند، وقت آن است که یک پزشک یا مشاور و روانشناس وضعیت شما را ارزیابی کند. با توجه به تفاوتهای مطرحشده، مشخص میشود که استرس و اضطراب دو حالت روانی متفاوت هستند که هرچند ممکن است به صورت مشابهی تجربه شوند، اما دلایل، مدتزمان و تأثیرات متفاوتی بر روی فرد دارند. درک این تفاوتها میتواند به افراد کمک کند تا راهکارهای مناسبی برای مدیریت هر یک از این حالتها پیدا کنند و از تأثیرات منفی آنها بر زندگی روزمره خود جلوگیری کنند.
دکتر ویدا فلاح، روانشناس، مدرس و مشاور دورههای روانشناسی و توسعه فردی همواره این نکته مهم را یادآور میشوند که
تمامی مهارتها قابل یادگیری هستند، پس با مطالعه و آموزش دیدن، زندگی بهتری برای خودتان بسازید.
برای کسب اطلاعات بیشتر از دورههای زیر استفاده کنید.
دورههای مرتبط
عزت نفس (مقدماتی)
عزت نفس (پیشرفته)
مدیریت استرس (کاهش استرس)
مدیریت اضطراب (کاهش اضطراب)
از رنجش تا بخشش (بخشش، راز آرامش)
منابع
https://www.apa.org/topics/stress
https://www.apa.org/topics/stress/anxiety-difference
https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders
*زندگی خوب ساختنی است، آن را آگاهانه بسازید*
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید
