استرس شغلی به شکل های مختلفی بروز پیدا می کند و بر ذهن و جسم فرد به شکل های مختلف اثر می‌گذارد. موارد جزیی متعددی می توانند شما را دچار استرس کنند، از دستگاه کپی که وقتی عجله دارید درست عمل نمی کند تا تلفن تان که در اوج مشغولیت شما دائم زنگ می خورد. استرس ها و تنش های عمده از حجم زیاد کار یا داشتن کاری که دوستش ندارید ناشی می شود. وجود تنش میان شما و رئیس تان، یک یا چند نفر از همکاران تان و مشتریان هم می تواند از عوامل ایجاد تنش و استرس باشد.
داشتن میزانی از تنش و استرس در کار طبیعی است. ترشح هورمون های استرس ضربان قلب را تندتر می کند، سرعت شما را بالا می برد، و به شما موجی از انرژی می دهد. استرس زمانی که شما باید بر روی یک پروژه بزرگ تمرکز کنید و تمامش کنید می تواند به شما کمک کند. اما استرس زیاد یا طولانی مدت برای سلامتی شما مضر است. استرس مداوم می تواند موجب آسیب پذیر بودن شما در مقابل بیماری ها شود و مشکلات جسمی مثل مشکلات قلبی، فشار خون بالا و افسردگی را به همراه داشته باشد.
اگر دچار استرس شغلی باشید، ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را تجربه کنید:
- سردرد
- مشکلات خواب
- عدم تمرکز
- تحریک پذیری زیاد
- مشکلات گوارشی
- روحیه شغلی پایین
چه عواملی استرس شغلی ایجاد می کنند؟
نداشتن کنترل
اینکه احساس کنید کنترلی بر روی شغل و وظایف تان ندارید، به این معنا که، نتایج کار از کنترل شما خارج هستند می تواند یکی از علل عمده استرس شغلی باشد. افرادی که احساس می کنند کنترلی در شغلشان ندارند به احتمال بیشتری دچار بیماری های ناشی از استرس می شوند. مثال زیر نمونه ای از این نبود کنترل است:
علی مسئول تهیه گزاشی برای رئیسش است که باید تا ساعت ۴ بعد از ظهر امروز تحویلش بدهد. او همه روز منتظر داده هایی بود که برای تهیه گزارشش لازم داشت. این اطلاعات را رئیسش باید به او می رساند و رئیسش ساعت ۳:۱۵ این اطلاعات را بالاخره به او داد. او هم به سرعت تلاش می کند و گزارش و نمودارهای لازم را تهیه می کند. اما در انتها دچار تنش و ناراحتی است. این سومین باری است که در این هفته چنین اتفاقی در کارش می افتد.
مسئولیت های فراوان
داشتن چندین مسئولیت متنوع و زیاد می تواند استرس زا باشد. اگر تعداد مسئولیت های شما بیشتر شود شما می توانید دچار استرس بیشتری شوید اگر نتوانید از پذیرش این مسئولیت ها سر باز زنید.
سارا برای هر پروژه جدیدی داوطلب می شود، زیرا شنیده است که این بهترین روش برای گرفتن ترفیع شغلی است. اما وظایف و مسئولیت های او در حال انباشته شدن روی هم هستند و او احساس آشفتگی می کند. او می داند که نمی تواند یک مسئولیت دیگر به مجموعه وظایفش اضافه کند، اما امروز صبح رئیس سارا از او خواسته که یک کار دیگر هم برایش انجام دهد، و او موافقت کرده است. حالا او نگران این است که آیا می تواند همه کارهایش را انجام دهد و کامل کند.
رضایت شغلی و کیفیت عملکرد
آیا به شغل تان افتخار می کنید؟ اگر شغل شما برایتان معنادار و ارزشمند نباشد، می تواند برایتان استرس ایجاد کند. آیا از اینکه کارتان را درست انجا می دهید نگرانید؟ اینکه احساس عدم امنیت شغلی دارید یک منبع استرس برای بسیاری از افراد است.
آرمان در شغل جدیدش ۸ ماه است که فعالیت می کند. او فکر می کند که کارش را خوب انجام می دهد. اما رئیسش از او و کارش تعریفی نمی کند، برای همین آرمان خیلی مطمئن نیست. او نمی داند که آیاد در مسیر درست قرار گرفته یا نه و جرأت پرسیدن این سوال را هم ندارد.
عدم قطعیت درباره قواعد کار
اینکه درباره وظایفی که دارید مطمئن نباشید و ندانید که شغل تان و اهداف سازمانی تان قرار است چه تغییراتی داشته باشد، می تواند برای شما تولید استرس کند. اگر به بیش از یک مافوق باید گزارش دهید، و باید مسئولیت های مختلفی برای هریک داشته باشید، همه اینها می توانند برای شما استرس ایجاد کنند.
مدیر سابق مینا ترفیع گرفته است. حالا مینا برای فرد جدیدی کار می کند. او شنیده که رئیس جدید می خواهد خانه تکانی کاملی در کار داشته باشد. رئیس جدید یک نفر جدید را استخدام کرده به نام سحر که شغلش مانند شغل مینا است. مینا نمی داند این را چگونه تعبیر و تفسیر کند.
ارتباطات ضعیف
تنش شغلی معمولا ناشی از ضعف ارتباطی می تواند باشد. اینکه نتوانیم نیازها، نگرانی ها و ناراحتی هایمان را ابراز کنیم منجر به ایجاد استرس می شود.
یک موقعیت شغلی جدید با مسئولیت های بیشتر و درآمد بالاتر در بخشی که سامان کار می کند باز شده است. سامان می داند که می تواند از عهده این کر بر آید، و او سابقه طولانی تری نسبت به دیگر همکارانش در این سازمان دارد. او منتظر می شود تا از مدیرش بپرسد که آیا با تغییر شغل او موافق است. اما بعد از چند هفته، همکار دیگرش را می بیند که شغل را گرفته است. سامان احساس ناراحتی و خشم می کند اما چیزی نمی گوید.
شرایط شغلی ضعیف
کار در محیط کاری خطرناک یا ناخوشایند، در محیط بسیار شلوغ و آشفته و نامنظم.
محمد در شغلش در معرض آلودگی صوتی زیادی است. او از گوشی مخصوص برای گرفتن صداهای گوشخراش استفاده می کند، اما در پایان شیفت کاریش گوشش سوت می کشد. او معمولا با سردرد به خانه بر می گردد.
حال درباره استرس شغلی چه کار می توان کرد؟
شما با یادگیری مدیریت استرس و مدیریت زمان می توانید از استرس شغلی تان کمی بکاهید. به رویدادهایی فکر کنید که استرس را در محیط کار برایتان ایجاد می کنند. سپس می توانید بر روی یک یا دو راهکار موثرتر برای رفع این استرس ها تمرکز کنید. برخی از راهکارهای پیشنهادی ما:
منظم شوید. برنامه روزانه، هفتگی و ماهیانه داشته باشید و آن را بنویسید تا بتوانید از میزان پیشرفت خود در مسیر اهداف شغلی آگاه شوید. نوشتن پروژه ها و ضربا العجل ها هم به شما کمک می کند تا میان اولویت ها و فوریت ها تمایز قائل شوید و به درستی انتخاب کنید کدام کارها را اول انجام دهید و کدام ها را برای بعد نگه دارید.
کارهایتان را به تعویق نیاندازید. همین نوشتن برنامه روزانه به شما کمک می کند تا دقیقا ببینید که چه کارهایی دارید و کدامها را انجام داده اید و چقدر زمان برای انجام مابقی کارها دارید. در عین حال می توانید یک پروژه بزرگ را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید و برای هر بخش ضرب العجلی تعیین کنید.
نه گفتن را یاد بگیرید. خود را بیش از حد درگیر مسئولیت های متعدد نکنید. اگر توانمندی بالایی دارید و بر این اساس مسئولیت های زیادی به شما محول می شود، شما دارید برای خود استرس می تراشید.
تمرکز کنید. هم زمان چند کار با هم انجام ندهید. روی یک کار متمرکز شوید و آن را به آخر برسانید و بعد از آن کار بعدی را شروع کنید. انجام همزمان چند کار با هم شما را دچار استرس می کند.
تفویض کردن را یاد بگیرید. در صورت امکان، کارهایی که می توانید را تفویض کنید. کمالگرایی را کنار بگذارید و اجازه دهید دیگران به شما کمک کنند و بخشی از کار را به عهده بگیرند.
چه امروز دچار استرس هستید، چه هنوز وارد فضای شغلی نشده اید یا در حال حاضر شغلی کم استرس دارید، آموختن مهارت مدیریت استرس را در برنامه تان قرار دهید. اینکه بدانیم کجا و با چه روشی تصمیم بگیریم، چه عکس العمل هایی نشان دهیم، چگونه در شرایط بحرانی فکر کنیم و به طور کلی چگونه در مقابل رویدادهای پراسترس رفتار کنیم، مهارتی است که همه انسان ها، همه انسانها باید بیاموزند، تا افرادی سالم، جوامعی سالم و زندگی سالم میَسر باشد.
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
