چرا در رابطه خیانت اتفاق می‌افتد؟ نحوه مواجه با خیانت

خیانت چیست؟

مواجه شدن با خیانت یکی از تلخ‌ترین تجربه‌هایی که ممکن است برای هرکسی در جنبه‌های مختلف روابط از جمله خانوادگی، کاری و عاطفی رخ دهد. خیانت در تضاد با وفاداری و پایبندی به عهد و پیمان، یا عمل نکردن به گفته‌ها و خلف وعده قرار دارد، که عدم پایبندی به آن موجب برهم خوردن روابط و در نهایت بی‌اعتمادی نسبت به یکدیگر می‌شود.

کسانی که تجربه مواجه شدن با خیانت را دارند تعاریف، واکنش‌ها و احساسات مختلفی در مورد آن بیان می‌کنند. اگر خاطرات گذشته را مرور کرده و اندکی در موردشان فکر کنید، نمونه‌های متفاوتی از خیانت را در زندگی خود و یا اطرافیانتان به یاد می‌آورید؛ چرا که متاسفانه خیانت یکی از رایج‌ترین اتفاقاتی است که موضوعات مشترکی در بین بسیاری از پرونده‌های قضایی و شکایات را به خود اختصاص داده‌است. خیانت به طورکلی به دو صورت قابل تعریف است: یکی از منظر لغوی و دیگری از منظر روان‌شناسی که در ادامه به شرح هر کدام می‌پردازیم.

تعریف خیانت از منظر لغوی

خیانت در لغت مشتق از (خَوَن) به معنای مخالفت با حق و پیمان شکنی در خفا است. اهل لغت خیانت را از جمله مخالفت با حق از طریق نقض عهد به صورت مخفیانه معنا کرده‌اند. در بیانی دیگر خیانت یعنی فردی بر خلاف تعهدات خود عمل کند به طوری که اعتماد طرف مقابل نسبت به او سلب شود. خیانت در واقع بستری است که در آن دروغ، پنهان‌کاری، فریب و غیره وجود دارد. این واژه در مورد همه روابط صدق می‌کند اما بیشتر در مورد روابط دوستانه و روابط زناشویی به کار می‌رود.

تعریف خیانت در علم روانشناسی

خیانت از نظر روانشناسی به هر نوع رفتاری گفته می‌شود که فرد به طور عمدی خارج از دامنه‌ی تعهد خود عمل کند. (مثل زمانی که دوست شما راز شما را فاش می‌کند) و معنی آن تنها محدود به روابط بین زن و مرد نیست. خیانت زوجین تنها یکی از انواع خیانت است.

در واقع روانشناسان خیانت را چنین تعریف می‌کنند: زمانی که شما از جانب فردی که به او اعتماد کرده‌اید ضربه احساسی و روحی ببینید، خواه این ضربه آگاهانه باشد یا ناآگاهانه، به شما خیانت شده است. خیانت در نگهداری از امانت، خیانت در نگهداری اسرار، خیانت در روابط دوستانه، خیانت در روابط کاری بین شرکا و … از موارد دیگر خیانت محسوب می‌شود.

ما در این مقاله به بررسی خیانت در روابط زوجین می‌پردازیم که باتوجه به آمارها و ارقام تقریباً بین 70 تا 80 درصد از طلاق‌ها به دلیل خیانت از جانب شریک عاطفی صورت می‌گیرد.

انواع خیانت در روابط زوجین

ازدواج یک رابطه دو طرفه است که پیرو آن زوجین نیازهای یکدیگر را در قالب خانواده برآورده می‌کنند، اما گاهی خیانت همسر، زندگی و عشق را نابود می‌کند. اما سوالی که بسیاری از افراد در مواجهه با خیانت از خود می‌پرسند این است که خیانت چگونه شکل می‌گیرد؟

آیا همه‌ی افراد به یک شکل در مسیر خیانت قدم بر‌می‌دارند یا خیر؟ خیانت در روابط سالم معمولاً به عنوان خط قرمز رابطه در نظر گرفته می‌شود و بخش زیادی از رابطه را تخریب می‌کند. معمولاً در روابط عاطفی اتفاقات مختلفی منجر می‌شوند تا برداشت افراد نسبت به یکدیگر تغییر کند؛ اما خیانت در نهایت امر می‌تواند پایه‌های رابطه را متزلزل و آن را دگرگون کند.

خیانت رفتاری

منظور از خیانت رفتاری این است که یکی از همسران به صورت رفتاری و با ارتباط برقرار کردن با شخصی خارج از سیستم خانواده به همسرش خیانت کند.

خیانت کلامی

خیانت کلامی به این معنا است که مرد یا زن در این مرحله از طریق تماس یا پیام احساسات و عواطف خود را در موقعیت‌های فراهم شده با شخص دیگری بجز همسر در میان می‌گذارد.

خیانت جنسی

خیانت جنسی یا بی‌وفایی جنسی، به معنای داشتن ارتباط جنسی با فرد دیگری به غیر از همسر است. این خیانت می‌تواند شکست در روابط زوجین ایجاد کند و باعث کاهش اعتماد و بروز بحران‌های روانی و احساسی در رابطه شود.

چرا افراد در زندگی زناشویی به یکدیگر خیانت می‌کنند؟

خیانت همسر به علل متعددی اتفاق می‌افتد که عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از:

مشکلات روحی و روانی و همچنین اختلالات شخصیتی نظیر تنوع طلبی و …
وجود مشکلات یا عدم رضایت جنسی یا عدم مطابقت زوجین با یکدیگر
شبکه‌های اجتماعی
فرهنگ غلط و تربیت نادرست خانوادگی
سردی و همچنین کمبودهای عاطفی و کلامی
ازدواج اجباری
مقابله به مثل به‌ صورت خیانت در برابر خیانت
مشکلات اقتصادی و فقر
مغایرت احساسی و سبک زندگی

دلایل خیانت کردن مردان :

لذت‌طلبی و تنوع‌طلبی بیشتر در مردان
داشتن انتظارات غیرواقعی از همسر
برطرف نشدن نیازهای جنسی در رابطه زناشویی
داشتن روابط متعدد قبل از ازدواج و عادی شدن ارتباط با جنس مخالف

دلایل خیانت کردن زنان :

عدم تامین نیازهای مالی
درک نشدن از نظر عاطفی
برطرف نشدن نیازها در روابط زناشویی
بی‌توجهی و دیده نشدن توسط همسر

بعد از مواجه شدن با خیانت چگونه رفتار کنیم؟

بهتر است در این شرایط بیشتر از همیشه از خودتان مراقبت کنید چرا که در مواجهه با خیانت همسر و روابط پنهانی وی، علاوه بر مشکلات روحی، ممکن است دچار مشکلات جسمی از جمله عدم تعادل، کم غذایی، بی‌خوابی، افکار پریشان و غیره شوید. بعد از اینکه با خیانت مواجه شدید عجولانه و هیجانی تصمیم نگیرید و حداقل یک هفته به خودتان زمان دهید تا هیجانات اولیه فروکش کرده و بتوانید موضوعات را از یکدیگر تفکیک کنید.

از جنبه‌های مختلفی به موضوع نگاه کنید و زمان کافی برای فکر کردن و تصمیم گرفتن را به خود و طرف مقابل اختصاص داده و دلایل بروز خیانت را بررسی کنید. اگر احساس کردید که باید با کسی احساسات و صحبت‌های خود را در میان بگذارید به روانشناس مراجعه کنید؛ او بهترین کسی است که بدون سوگیری می‌تواند شما را در اتخاذ بهترین تصمیم راهنمایی کند.

چه افرادی بیشتر خیانت می کنند؟

به طور کلی خیانت در افرادی بیشتر دیده می‌شود که علایق جنسی شدیدتری دارند، ارزش‌های جنسی سهل‌گیرانه‌تری اتخاذ می‌کنند، رضایت کمتری از شریک زندگی دارند و تعاملات احساسی مشترک کمتری با همسر خود برقرار می‌کنند.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد احتمال بی‌وفایی در افراد با مدل‌های شخصیت مختلف متفاوت است و در بعضی تیپ‌های شخصیتی احتمال انجام بی‌وفایی بیشتر است.

از جمله افراد خودشیفته، دو قطبی، مرزی و به ویژه کسانی که شخصیت نمایشی دارند، بیشتر از سایر شخصیت‌ها، مستعد انجام روابط فرا زناشویی هستند.

راه‌های پیشگیری از مواجه شدن با خیانت همسر

در ابتدا خودتان را دوست داشته باشید

اگر شما خودتان را دوست نداشته باشید، هیچ کس دیگری این کار را برای شما نخواهد کرد. (مانند یک فرد وابسته که اگر یک روز از شریک زندگی خود محبت نبیند، افسرده می‌شود، نباشید) همیشه در رابطه تعادل حرف اول را می‌زند. قرار نیست چون شما فرد مقابل خود را دوست دارید، آنقدر فداکاری کنید و تا حدی به او وابسته شوید که خودتان آسیب ببینید.

خط قرمز‌های رابطه‌تان را مشخص کنید

بهتر است این کار را در همان ابتدای رابطه انجام دهید، با همسر خود به صورت روشن و واضح صحبت کرده و بگویید که انتظار دارید شریکتان چه حد و مرزی با جنس مخالف داشته باشد؟! با او به تفاهم برسید ولی این کار را به صورت دستوری و اجباری انجام ندهید که زمینه دروغ گفتن همسرتان را فراهم می‌کنید.

از شیب‌های لغرنده احساسی دوری کنید

اگر هر دوی شما می خواهید در رابطه خود متعهد بمانید مهم‌ترین پیشگیری، دوری از لغزش‌های احساسی است.

مقایسه نکنید

افراد وقتی می‌بینند سطح مقایسه و انتظارات و تجارب قبلی‌شان در مقابل رابطه فعلی منفی است، ناراضی می‌شوند. وقتی آن‌ها انتظارات خود را با گزینه‌های به نظر بهتر مقایسه می‌کنند، آن وقت است که خیانت رخ می‌دهد. هنگامی که افراد یک همکار یا دوست خود را با شریک زندگی خود مقایسه می‌کنند، در واقع دارند دوره شیفتگی را (که معمولاً قوی و غیرواقعی است) با یک رابطه طولانی مدت مقایسه می‌کنند، در واقع آن‌ها در حال مقایسه بهترین نسخه از شیفتگی، یعنی خیال‌پردازی، با آنچه در زندگی واقعی با شریک زندگی خود تجربه می کنند هستند. این مقایسه قطعاً نسبت به شریک زندگی ما ناعادلانه خواهد بود.

مراحل بهبودی بعد از خیانت کدامند؟

درک اثرات جانبی خیانت کافی نیست. برای مقابله واقعی با فقدان ناشی در برابر از دست دادن اعتمادمان، باید مراحل مختلفی را بشناسیم تا اقدامات لازم را به منظور بهبود خود و شرایط انتخاب کنیم.

مرحله اول انکار

مرحله اول مواجه شدن با هر رویدادی مانند غم، اندوه یا فقدان، انکار آن است. انکار معمولاً از طریق رفتارهای اجتنابی یا اعتیادی صورت می‌گیرد. خودمان را گم می‌کنیم و دست به هر کاری میزنیم تا درد را بی‌حس کنیم یا وانمود کنیم که وجود ندارد.

مرحله دوم درک فقدان

فرهنگی که ما در آن زندگی می کنیم اغلب از به رسمت شناختن درد عاطفی بی‌بهره است. این موضوع می‌تواند کار ما را هنگام تلاش برای غلبه بر دردهای ویرانگری مثل خیانت یا بی‌وفایی سخت‌تر کند. برای بهبود یافتن از این فقدان باید درد خود را به رسمیت بشناسید و این امر خودش به زمان نیاز دارد.

مرحله سوم مواجه شدن با درد

وقتی فقدان خود را به رسمیت شناختیم نوبت به مواجهه با دردی عظیم است که غلبه بر آن اغلب دشوار می‌باشد. در حالی که معمولاً سعی می‌کنیم از این مرحله چشم پوشی کنیم، ولی باید بدانیم که گذراندن این مرحله قدم مهمی برای دستیابی به لذت و اعتماد موجود در زندگی گذشته است.

مرحله چهارم نمود پیدا کردن خشم

چهارمین مرحله از روند بهبودی معمولاً بروز خشم و عصبانیتی بوده که هم قدرت دهنده و هم محدود کننده است. عصبانیت احساس خوبی نیست، اما می‌تواند یک کاتالیزور مهم برای بهبودی باشد. همه‌ی افراد مرحله خشم را می‌گذرانند و مهم است که براساس انگیزه‌های لحظه‌ای ناشی از خشم اقدامی نکنند. چرا که انتهای آن راه فقط تضاد و اندوه بیشتری در انتظار ماست.

مرحله پنجم از بین رفتن خیالات واهی

بعد از مدتی که توانستیم واقعیت موجود را بپذیریم، به نقطه‌ای می‌رسیم که خیالات باطل کنار می‌روند و می‌توانیم دنیا را همانطور که هست ببینیم.

مرحله ششم ایجاد تغییر

هنگامی که باورهای غلط خود را کنار زدیم و دنیا (شرایط خود) را آنطور که هست پذیرفتیم، معمولاً تغییر چشمگیری در نگرش و رفتارمان تجربه می‌کنیم. این تغییر می‌تواند خوب یا بد باشد. اگر به تردیدهای خود اجازه جولان دادن داده باشیم این تغییرات منفی خواهد بود. اگر روی آینده و آنچه که تحت کنترل ما است تمرکز کنیم، تغییرات مثبت خواهد بود. انتخاب با شماست.

آیا بخشیدن کسی که به ما خیانت کرده است ارزشش را دارد؟

اعتماد سازی کار ساده‌ای نیست. طبیعی است که قبل از اینکه تصمیم بگیرید متعهد شوید روی رابطه خود کار کنید، از خود بپرسید آیا اصلاً ارزشش را دارد؟

اگر شریک زندگیتان در طول رابطه طولانی مدت شما، یک یا دو اشتباه مرتکب شده و مسئولیت آن‌ها را به گردن گرفته‌است، می‌توان گفت ارزشش را دارد که برای اعتماد از دست رفته خود تلاش کنید.

تا زمانی که هنوز عشق و تعهد بینتان وجود داشته باشد، تلاش کردن بر روی مشکل اعتماد، رابطه شما را قوی‌تر می‌کند.

اما اگر می‌دانید دیگر هرگز نمی‌توانید، تحت هیچ شرایطی، به طور کامل به شریک زندگی خود اعتماد کنید، به طور کلی بهتر است این موضوع را سریعاً روشن کنید تا هر دو بتوانید به طور جداگانه از این مساله گذر کنید و زندگی خود را در پیش بگیرید.

همچنین اگر سال‌ها خیانت، عدم صداقت، فریبکاری یا دیگر موارد زیر پا گذاشتن اعتماد را کشف کرده‌اید، بهتر است به انتخاب‌های خود بیشتر فکر کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با راه‌های پیشگیری از مواجه شدن با خیانت همسر می‌توانید از دوره‌های زیر استفاده کرده، رابطه و زندگی خود را دستخوش تحول کنید.