۲۰ راهکار برای خلاق تر شدن

به گفته روانشناس شناختی مشهور، دکتر رابرت جی. استرنبرگ، خلاقیت را می توان به طور کلی بدین شکل تعریف کرد، “فرآیند تولید چیزی که هم جدید باشد و هم ارزشمند.” خلاقیت عبارتست از پیدا کردن راه هایی برای حل مسائل و روبه رویی با موقعیت ها. این مهارتی مختص هنرمندان، موسیقی سازان یا نویسندگان نیست، بلکه مهارتی است که در هر حرفه ای که باشید برایتان مفید است. اگر احساس می کنید که می خواهید خلاقیت را در خود تقویت کنید، نکات زیر می توانند به شما کمک کنند.

در تقویت خلاقیت تان متعهد باشید. قدم اول این است که مطمئن شوید حاضرید برای خلاق‌تر شدن تلاش کافی بکنید. اگر به سرعت نتیجه نگرفتید، تلاش را کنار نگذارید و مایوس نشوید. برای خود هدف گذاری کنید، کمکی که از اطرافیان می توانید بگیرید را در نظر داشته باشید و هر روز زمانی را به کسب این مهارت اختصاص دهید.
متخصص شوید. یکی از موثرترین روش های تقویت خلاقیت این است که در یک زمینه متخصص شوید. با داشتن اطلاعاتی کامل و غنی در یک حیطه، بهتر می توانید در آن راستا راه حل های بدیع و نوآورانه ای پیدا کنید.
به کنجکاو بودن خود پاداش بدهید. یکی از موانع متداول در تقویت خلاقیت این است که احساس کنیم کنجکاوی احساسی غیرضروری است. به جای سرزنش کردن خودتان، زمانی که کنجکاو می شوید، خود را تشویق و تحسین کنید. به خود فرصت بدهید تا موضوعات جدید و متنوعی را تجربه کنید.
بدانید که خلاقیت خود پاداش خودش است. در عین اینکه تشویق کردن خود اهمیت دارد، حرکت در جهت بالا بردن انگیزه های درونی نیز مهم است. گاهی اوقات پاداش حقیقی خلاقیت، خودِ فرآیند خلاق است و نه نتیجه و محصول آن.
ریسک پذیر باشید. زمانی که قصد دارید مهارت های خلاقه خود را تقویت کنید، باید ریسک های موجود در مسیر را بپذیرید تا بتوانید قابلیت هایتان را ارتقا دهید. با اینکه ممکن است تلاش های شما همیشه نتیجه بخش نباشند، شما همیشه در مسیر تقویت قابلیت های خلاقه تان هستید و مهارت هایی را کسب می کنید که در آینده در خدمت شما خواهند بود.
اعتماد به نفس خود را تقویت کنید. اعتماد نداشتن به قابلیت های خود می تواند باعث سرکوب خلاقیت شود. از این رو است که برای تقویت خلاقیت، لازم است اعتماد به نفس را نیز تقویت کنید. از پیشرفتی که در این مسیر دارید نت برداری کنید. از تلاش های خود قدردانی کنید و همیشه به دنبال روش هایی برای تحسین و تشویق خلاقیت تان باشید.
برای خلاق تر بودن زمان صرف کنید. شما نمی توانید توانایی های خلاقه خود را بیشتر کنید اگر برای این کار وقت کافی صرف نکنید. هر هفته برنامه بریزید و زمانی را صرف تمرکز بر یک پروژه خلاقانه کنید.
بر افکار منفی ای که مانع خلاق بودن تان می شوند فائق شوید. براساس یکی از تحقیقات روانشناسی که در سال 2006 انجام شد، حال خوب و خوشحالی، به طور کلی قابلیت تفکر خلاق را افزایش می دهد. به گفته دکتر آدام اندرسن، محققی که به این نتیجه دست یافت، “اگر شما می خواهید کاری خلاقانه انجام دهید، لازم است که در فضا و حال خوبی قرار داشته باشید.” افکار منفی یا خود-سرزنشی را در خود کم کنید تا بتوانید خلاقیت را جایگزین آنها نمایید.
به ترس از شکست غلبه کنید. ترس از اینکه ممکن است اشتباه کنید یا در تلاش هایتان به نتیجه ای نرسید می تواند روند پیشرفت شما را متوقف سازد. هرگاه متوجه شدید که چنین احساساتی در شما شکل گرفته اند، به خود یادآوری کنید که اشتباهات بخشی از فرآیند پیشرفت هستند. با وجودیکه ممکن است گاه گاه در مسیرتان به سوی خلاق تر شدن بلغزید، اما در نهایت به هدف هایتان دست خواهید یافت.
از طوفان ذهنی برای پیدا کردن ایده هایی جدید استفاده کنید. طوفان ذهنی تکنیکی عمومی هم در حیطه های علمی است و هم حرفه ای. علاوه بر این می تواند در رشد خلاقیت نیز ابزاری قدرتمند باشد. با کنار گذاشتن قضاوت ها و خود-انتقادی شروع کنید(یعنی هیچ ایده ای را به این خاطر که فکر می کنید بد یا بی ارزش است در این تکنیک کنار نمی گذارید)، بعد شروع کنید به نوشتن ایده های مرتبط و راه حل های ممکن. هدف در این روش این است که در بازه زمانی کوتاه، ایده هایی هرچه بیشتر تولید کنید. بعد از این، به شفاف سازی و بررسی این ایده ها بپردازید تا بهترین گزینه ممکن را انتخاب کنید.
بدانید که اکثر مسائل بیش از یک راه حل دارند. دفعه بعدی که با یک مسئله روبه رو شدید، سعی کنید به بیش از یک راه حل برای آن دست یابید. به جای اینکه صرفا اولین ایده ای که به ذهن تان می رسد را دنبال کنید، وقت بگذارید و به راه حل های ممکن دیگری نیز برای مواجه شدن با موقعیت بیاندیشید. این روش ساده هم برای تقویت مهارت حل مسئله و هم تقویت مهارت های تفکر خلاق شما موثر است.
یک دفترچه به خلاقیت تان اختصاص دهید. شروع کنید به یادداشت برداری روزانه که در طی آن بتوانید جریان خلاق ذهنی خود را هوشیارانه دنبال کنید و ببینید چگونه ایده هایی نو تولید می کنید. نوشتن روزانه، روشی فوق العاده است برای اینکه روند فکری خود را مشاهده کنید و به دنبال راه حل های بالقوه بیشتری باشید. همچنین، این دفترچه را می توان برای نگه داری ایده هایی که در آینده ممکن است به کار آیند استفاده کرد.
نقشه ذهنی تان را ترسیم کنید. نقشه ذهنی، روشی است فوق العاده برای برقرار کردن ارتباط میان ایده ها و پیدا کردن ایده هایی نوآورانه برای حل مسائل. تولید نقشه ذهنی را با نوشتن ایده یا موضوع اصلی تان در یک صفحه شروع کنید. سپس، کلمات مرتبط یا ایده هایی که به ذهن تان می رسند را در اطراف این کلمه بنویسید. با اینکه شبیه به طوفان ذهنی به نظر می رسد، این روش به شما فرصت می دهد تا ایده هایتان را شاخه شاخه ادامه دهید و به روشی عینی ارتباط میان ایده هایتان را مشاهده کنید.
خود را به چالش بکشید. بعد از اینکه توانستید مهارت های خلاقانه اولیه را کسب کنید، لازم است که به طور مداوم خود را به چالش بکشید تا بتوانید قابلیت ها و مهارتهایتان را بیشتر و بیشتر کنید. به دنبال روش های دشوارتر باشید، از تجربه های جدید استقبال کنید و از راه حل های تکراری برای مسائل تان پرهیز کنید.
روش “شش کلاه” را امتحان کنید. تکنیک “شش کلاه” عبارتست از نگاه کردن به یک مسئله واحد از شش نقطه نظر مختلف. با انجام این کار، شما می توانید نسبت به زمانی که فقط مسئله را از یک نقطه نظر بررسی کرده اید ایده ها و راه حل های بسیار بیشتری پیدا کنید.

کلاه قرمز: نگاه به مسئله از نقطه نظر عاطفی/هیجانی: احساس شما به شما چه می گوید؟
کلاه سفید: نگاه به مسئله از نقطه نظر واقعی: واقعیت های مرتبط با این مسئله چیست؟
کلاه زرد: نگاه به مسئله از نقطه نظری مثبت: چه عواملی در استفاده از این راه حل مسئله موثرند؟
کلاه سیاه: نگاه به مسئله از نقطه نظری منفی: چه عواملی در استفاده از این راه حل مسئله موثر نیستند؟
کلاه سبز: نگاه به مسئله از نقطه نظر خلاقانه: چه راه حل های دیگری می تواند وجود داشته باشد؟
کلاه آبی: نگاه به مسئله از نقطه نظری کلی: کدام راه حل از بقیه راه حل ها بهتر است؟

16. به دنبال منابع الهام بخش باشید. هیچ گاه منتظر نباشید تا جرقه های خلاقیت در ذهن شما خود به خود اتفاق بیافتند. همیشه به دنبال منابع الهام بخشی باشید که به شما ایده هایی تازه می دهند و شما را برمی انگیزانند تا پاسخ هایی منحصر به فرد برای سوالات تان پیدا کنید. کتاب بخوانید، از موزه دیدن کنید، به موسیقی های مورد علاقه تان گوش دهید و یا در بحث فعالی با دوست تان شرکت کنید. از هر تکنیک یا استراتژی که برای شما موثرتر است استفاده کنید.

17. فرصت هایی برای خلاق تر بودن ایجاد کنید. در کنار جستجو برای منابع الهام بخش، شما باید فرصت های خلاق بودن را برای خود ایجاد کنید. این می تواند شامل انجام یک پروژه جدید و یا استفاده از ابزارهایی جدید در پروژه های فعلی تان باشد.

18. سناریوهای جایگزین را نیز در نظر بگیرید. زمانی که با یک مسئله روبه رو می شوید، از سوال “چه می شد اگر….؟” استفاده کنید تا همه سناریوهای ممکن را در نظر بگیرید. اگر شما از یک راه حل به خصوص استفاده کنید، نتیجه آن چه خواهد بود؟ با نگاه کردن به این سناریوهای جایگزین پیش از حل مسئله، شما به نحو بهتری می توانید راه حل های خلاقانه برای مسائل تان پیدا کنید.

19. یک فلوچارت تهیه کنید. زمانی که مشغول یک پروژه جدید می شوید، سعی کنید برای مشخص کردن مراحل انجام کار یک فلوچارت تهیه کنید. به دنبال مسیرهای متنوع و توالی های متفاوتی از مراحل باشید و ببینید در انتهای هر مسیر چه نتیجه ای حاصل می شود. فلوچارت به شما کمک می کند تا محصول نهایی تان را تجسم کنید، مشکلات بالقوه را حذف کرده و راه حل های بدیعی خلق کنید.

20. از تکنیک توپ برفی استفاده کنید. آیا تا به حال دقت کرده اید که چگونه یک ایده فوق العاده می تواند منجر به ایده فوق العاده بعدی شود؟ شما می توانید از این موضوع در هنگام ایده پردازی برای پروژه هایتان، با استفاده از “تکنیک توپ برفی” بهره ببرید. اگر ایده ای برای کار فعلی تان مفید نیست، آن را برای اینکه بعدا بر رویش بیشتر کار کنید و یا در پروژه های آتی تان استفاده کنید کنار بگذارید.

از سایت PSYCHOLOGY.ABOUT.COM

ترجمه مارال شیخ زاده