تربیت صحیح فرزندان یکی از مهمترین وظایف و دغدغههای والدین است. این تربیت اصول و قواعدی دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند برای والدین راهگشا باشد. با ما همراه باشید تا اصول فرزندپروری موفق را بشناسید.
اصول فرزندپروری موفق و رابطه‌ی آن با آیندهی درخشان فرزندان
تربیت درست و اصولی یکی از بزرگترین دغدغههای والدین به شمار می‌رود. مادران و پدران آگاه می‌دانند که تربیت کودک از همان بدو تولد آغاز شده و در دوره‌ی های سنی مختلف نیازمند به کارگیری تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی است. تربیت درست و اصولی نه تنها بر وضعیت فعلی فرزند، بلکه بر آیندهی آن‌ها اثر می‌گذارد.
اصول فرزندپروری موفق موضوعات مهمی را شامل می‌شود که آشنایی والدین با این نکات و کسب دانش کافی باعث می‌شود بهترین شیوه‌ها را برای تربیت فرزندان خود به‌کار گیرند واین انتخاب هوشمندانه سبب می‌شود فرزندان آن‌ها در آینده رفتار و انتخاب‌های معقولانه‌ای داشته باشند. در ادامه، توجه شما را به چند نکته تربیتی در مورد کودکان جلب می‌کنیم.
کودکان آینه‌ی رفتار ما هستند
کودکان آینه‌ی رفتار ما هستند به چه معناست؟ وقتی در آینه به خودتان نگاه می‌کنید تصویر شما عیناً بدون کم‌وکاست در آن نمایش داده می‌شود. اندازه‌ها طبیعی بوده و همه چیز عین واقعیت است. فرزندان ما هم تصویر منعکس شده‌ی خود ما در آینه هستند. کودکان مانند آینه، هر رفتار و عملی که در خانه از والدین خود ببینند، عین همان را تکرار می‌کنند. اگر رفتارهای نامناسبی را از فرزندان خود می‌بینید، راه‌حل درست اصلاح رفتار خود ما و سپس آموزش شیوه‌ی صحیح آن به فرزندان‌مان است. این نکته را در نظر داشته باشید تا زمانی که والدین خودشان برخی از مسائل را رعایت نکنند، نمی‌توانند از فرزند خود انتظار رفتار درست را داشته باشند. در ادامه به بررسی ده نکته مهم در مورد اصول فرزندپروری موفق می‌پردازیم.
1.آرامش خود را حفظ کنید
اولین و مهمترین نکته در میان اصول فرزندپروری موفق، این است که هنگام عصبانیت خودتان را کنترل کرده و به اعصاب خود مسلط باشید.
فرزندان هر چقدر که بزرگ‌‌تر می‌شوند تمایل بیشتری به مستقل شدن از خود نشان می‌دهند. آن‌ها دوست دارند بدون کمک دیگران غذا بخورند، لباس‌هایی که دلشان می‌خواهد بپوشند، بازی هایی که دوست دارند انجام بدهند و … رسیدن به مرحله‌ی استقلال از جمله مراحل رشد شخصیت و استعدادهای کودک به شما می‌رود که گاهی والدین با مراقبت‌های بیش از حد مانع بزرگی بر سر راه کودکان خود ایجاد می‌کنند. این ویژگی اخلاقی در کودکان باعث می‌شود تا در مقابل خواسته‌های والدین مقاومت کنند. اگر والدین این ویژگی اخلاقی فرزندان را در نظر نگرفته و نتوانند آن را مدیریت کنند در نهایت فرزندی لج‌باز، بهانه‌گیر و نافرمان تربیت می‌کنند.
زمانی که در این شرایط قرار می‌گیرید در مرحله اول باید خود را کنترل کنید و عصبانیت را کنار بگذارید. چرا که با انتقال خشم به کودکان هیچ چیز درست نمی‌شود. فقط مسیر برقراری ارتباط میان والد و فرزند دشوارتر شده و رابطه‌ی عاطفی میان شما آسیب می‌بیند. با حفظ خونسردی و در کمال آرامش با فرزند خود صحبت کنید. راه درست گفت‌گو و مذاکره با یکد‌یگر است. اگر رابطه‌ی عاطفی میان شما و فرزندتان اگر خدشه‌دار نشود، فرزندتان از شما حرف‌شنوی خواهد داشت. با رعایت اصول فرزندپروری موفق، به فرزند خود احترام بگذارید و با او محترمانه حرف بزنید. اگر تصمیمات او برخلاف میل شما اما درست و اصولی است، به نظر او احترام بگذارید.
۲.اعتماد به نفس آن‌ها را تقویت کنید
همه‌ی ما دوست داریم فرزندانی با اعتمادبهنفس و قوی داشته باشیم. این موضوع زمانی خودش را نشان می‌دهد که فرزند ما از محیط خانه فاصله گرفته و وارد فضاهای جدید آموزشی مانند مهد کودک و مدرسه می‌شود.
کودکی که اعتماد بنفس پایینی داشته باشد استرس دارد، از سرزنش و مقایسه شدن می‌ترسد، نمی‌تواند با سایر دوستان خود ارتباط برقرار کند و در کل، اعتمادبهنفس پایینی دارد. این اعتماد بنفس پایین هم ارتباط مستقیمی با شیوه‌ی تربیتی والدین او در دوران کودکی دارد. به عنوان مثال، هنگامی که فرزند شما مشغول انجام دادن کاری است اما در نهایت، نتیجه موفقیت آمیز و مطلوب نباشد و از سمت شما مورد بازخواست و سرزنش قرار بگیرد، مقداری زیادی از اعتمادبهنفس خود را از دست می‌دهد و به مرور، در طول زندگی هرگز خود را در جایگاه موفقیت تصور نمی‌کند. والدین هوشیار، با رعایت اصول فرزندپروری موفق، تمام توجه خود را به نتیجه‌ی کار کودکان متمرکز نمی‌کنند؛ بلکه نکات مثبت و پشتکار او را تحسین و برای تلاش مجدد او را تشویق می‌کنند. به هیچ عنوان او را با دیگر همسالانش مقایسه نکنید. این را قبول کنید هر فردی استعداد و توانایی خاص خودش را دارد و برای بهتر انجام دادن کارهایش او را راهنمایی کنید.
۳.فضای امنی ایجاد کنید
خانه باید محلی برای رسیدن به آرامش روح و جسم باشد. سعی کنید برای فرزندان خود منبع آرامش و امنیت باشید. برای نوزادان تازه متولد شده امن‌ترین مکان آغوش پدرو مادر است. آن‌ها را در آغوش گرفته و به آن‌ها ابراز علاقه کنید. اولین چالشی که کودکان با آن روبه‌رو می‌شوند، تفکیک موقعیت اعتماد و بی‌اعتمادی است.
امن کردن فضای خانه یکی از مهمترین اصول فرزند‌پروی موفق است. کودکان از همان دوران نوزادی از رفتارهای والدین خود تاثیر می‌گیرند. اگر در محیط پرتنشی قرار گیرند، حس عدم امنیت و بی‌اعتمادی در وجود فرزندان نهادینه شده و دید آن‌ها به زندگی منفی می‌شود.
۴.به علایق فرزندان خود توجه کنید
اکثراً والدین برای اوقات فراغت فرزندان خود تفریحاتی را در نظر می‌گیرند که باب میل خودشان است و به صورت ناخودآگاه به آن‌ها یاد می‌دهند که برای جلب رضایت دیگران از علاقه‌مندی های خود چشم پوشی کنند. برای اسم نویسی در کلاس‌های هنری و ورزشی به آن‌ها قدرت انتخاب دهید. اجازه دهید که آزادانه انتخاب کنند، ولی پیشنهادات و دلایل خود را برای آن‌ها توضیح دهید. کودکانی که مهارت خوب گوش کردن را یاد گرفته باشند می‌توانند حرف‌های شما به خوبی بشنود، تجزیه و تحلیل کنند و در نهایت، تصمیم بگیرند.
۵.حرف زدن با زبان کودکان
یکی از اصول فرزندپروری موفق این است که با فرزندان خود به زبان ساده حرف بزنید و مفاهیم اخلاقی را متناسب با سن، استعداد و توانایی‌هایی که دارند برایشان توضیح دهید. کودکان درک و برداشت مختص به خودشان را دارند. برای اینکه به حرف‌های شما گوش دهند لازم است که مفاهیم پیچیده را به اجزای ساده و کوچک تقسیم کنید.
6.جایگاه تشویق
تشویق کردن کودکان نیز از مهمترین اصول فرزندپروری موفق به شمار می‌‌آید. آن ها باید بتوانند جایگاه تشویق و تنبیه را تشخیص دهند و مسئولیت تعیین این جایگاه به عهد‌ه‌ی والدین است. تشویق باید متناسب با فعالیت کودک باشد .گاهی یک لبخند، یک خوراکی کوچک و در مراحل بعد، هدایای مختلف می‌تواند کودک را برای انجام دادن کارهای خوب ترغیب کند.
تشویق کردن تاثیر بیشتری نسبت به تنبیه کردن دارد. منظور از تنبیه اخم کردن یا ایجاد محدودیت موقتی برای انجام دادن یک فعالیت مشخص است. تشویق انگیزه کودک را برای تکرار کارهای خوب و پسندیده بیشتر می‌کند. اما زیاده‌روی در تشویق و تنبیه آن‌ها می‌تواند تاثیر آن را بیشتر یا کمتر کند.
۷.شکست بخشی از زندگی
اکثر والدین با فرزندانشان در مورد موفقیت حرف می‌زنند و انتظار دارند که همیشه موفق باشند. در این حالت فرزند شما شکست را یک فاجعه بزرگ می‌داند و زمانی که با شکست روبه‌رو می‌شود، به دلیل اینکه از لحاظ روحی و روانی آمادگی ندارد آسیب می‌بیند و چه بسا با اولین شکست ناامیدی در او رخنه کند و دست از تلاش بکشد. یکی از اصول فرزندپروری موفق این است که به فرزندانتان بیاموزید شکست بخشی از زندگی است. مهم این است که تجربه کسب کرده و در برابر مشکلات مقاومت و ایستادگی کنند.
۸.به فرزندان خود اجازه دهید انتخاب کنند
به آن ها حق انتخاب دهید. پیش از تصمیم‌گیری، آن‌ها را با پیامدهای انتخاب خود آگاه کنید. برایشان توضیح دهید که هدف اصلی شما مراقبت از سلامت جسمی و روانی آن‌ها است. مسیر درست و غلط و مزایا و معایب را برایشان بازگو کنید. مراقبشان باشید اما محدودیت ایجاد نکنید.
۹.انتقاد سازنده
از دیگر اصول فرزندپروری موفق این است که اگر انتقادی از کودکان خود داریم، آن را به‌طور سازنده بیان کنیم. در مرحله‌ی اول، والدین باید طریقه‌ی صحیح طرح این انتقاد را آموزش دیده باشند. هر دوره‌ی سنی ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد. از حساس‌ترین این دوره‌ها می‌توان به نوجوانی و جوانی اشاره کرد. برای اینکه رابطه‌ی شما و فرزندانتان خدشه‌دار نشود، با لحنی دوستانه و با در نظر گرفتن موقعیت و شرایط وی از او انتقاد سازنده کنید. مراقب باشید که به حریم شخصی آن‌ها آسیب نزنید.
۱۰. شنونده‌ی خوبی باشید
به عنوان آخرین نکته از اصول فرزندپروری موفق لازم است که به این مسئله اشاره کنیم: با فرزندان خود وقت بگذرانید؛ هرطور که آن‌ها دوست دارند. به کافه، سینما، تئاتر،شهربازی و… بروید و در لحظات شادی کنارآن‌ها باشید. به سلایق‌شان احترام بگذارید. زمان مخصوصی را برای شنیدن صحبت‌های آن‌ها در نظر بگیرید و در این موقعیت تلاش کنید بدون قضاوت و سرزنش شنونده‌ی خوبی باشید. به او اطمینان دهید در هر شرایطی که قرار بگیرد کنار او هستید. سعی کنید رابطه‌ای دوستانه با فرزند خود داشته باشید تا در هنگام بروز مشکل اولین نفری باشید که در جریان قرار میگیرد.
همواره برای ساختن و بهبود رابطه‌ی خود با فرزندتان تلاش کنید
در این مقاله، شما را با مفهوم ساده و عمیق «کودکان آینه‌ی رفتار ما هستند» آشنا کردیم و به بررسی ده نکته از مهمترین اصول فرزندپروری موفق پرداختیم.
لازم به ذکر است که والدین برای ایجاد یک رابطه‌ی سالم و صمیمی با فرزندانشان لازم است که آموزش‌های لازم را از طریق شرکت کلاس‌های فرزندپروری به دست آورند و همواره برای استحکام این رابطه تلاش کنند.
رابطه‌ای که فرزندان با والدین خود دارند بیش از آنچه که فکر کنید بر شخصیت و آیندهی آن ها تاثیر می‌گذارد. اگر خواستار رشد و پیشرفت فرزند خود هستید برای این رابطه وقت صرف کنید. والدینی که مهارت کافی برای شکل‌گیری و مدیریت این روابط را ندارند می‌توانند از مشاوران و متخصصان این حوزه کمک بگیرند.
یک پاسخ
مطلب بسیار عالی و کاربردی بود ممنونم خانم دکتر