در این مقاله شما را با مفهوم قدرت تصمیم‌گیری به طور کامل آشنا کرده و راه‌کارهایی برای افزایش قدرت تصمیم‌گیری به شما معرفی می‌کنیم.
قدرت تصمیم‌گیری به چه معناست؟
قدرت تصمیم‌گیری عبارت است از توانایی انتخاب درست و هوشمندانه بین دو یا چند گزینه‌ی مختلف با درنظر گرفتن وضعیت و شرایط موجود. این تصمیم‌گیری عموماً در مورد دو بازه‌ی زمانی حال و آینده انجام می‌شود.
به طور کلی، فرایند تصمیم‌گیری بر اساس دو جنبه‌ی شهودی (احساس درونی) یا استدلال (واقعیت) و با توجه خلقیات، روحیات، توانایی‌ها، استعدادها، اعتقادات، تمایلات و… صورت می‌گیرد.
یکی از مهم‌ترین نکات در زمینه‌ی تصمیم گیری اطمینان داشتن از توانایی‌های فرد در بعد شخصی و افراد در بعد سازمانی می‌باشد. برای کسب اطمینان از تصمیم‌گرفته شده می‌توان نتیجه‌ی انتخاب گزینه‌های موجود را تا حد زیادی پیش‌بینی کرد.
تصمیم‌گیری در مورد هر موضوع یا پیدا کردن راه‌حل برای هر مسئله‌ای بدون شک پیامدهایی را به همراه خواهد داشت که گاهی غیر قابل جبران هستند. با افزایش دامنه‌ی اطلاعات و بالا بردن آگاهی می‌توان پیامدهای مثبت و منفی را تا حد زیادی کنترل کرده و کیفیت تصمیم را تا حد قابل توجهی افزایش داد.
چگونه قدرتمندانه تصمیم بگیریم؟
یکی از راه‌های بالابردن کیفیت انجام هر کاری در هر تخصص و رشته‌ای تهیه چک لیست است. یادداشت کردن تمامی موارد به صورت فهرست‌وار در دستیابی به قدرت تصمیم‌گیری موثر بوده و به شما کمک می‌کند تا هیچ کدام از موارد مهم را از قلم نیندازید.
افراد زیادی روزانه از روش فهرست‌نویسی در کارهایی همچون: وظایف روزانه، ساعت جلسات، نکات مهم درسی، لیست بیماران توسط منشی یا پزشک و… استفاده می‌کنند.
اهمیت و کاربرد روش چک‌لیست در تعدادی از مشاغل به حدی است که چندین نفر چک‌لیست مد نظر را کنترل می‌کنند تا از درست بودن آن اطمینان حاصل کنند. در همین زمینه کتابی هم با عنوان «چک‌لیست» نوشته‌ی آتول گاواندا ترجمه و منتشر شده است که می‌تواند کمک زیادی به علاقه‌مندان در این راستا کند.
افرادی که از روش چک لیست استفاده می‌کنند کمتر دچار فراموشی در رسیدگی به امور خود می‌شوند. نوشتن فهرست به شما کمک می‌کند تا از رسیدگی به تمام نکات مهم اطمینان کسب کنید.
همانطور که در مقدمه مقاله گفته شد تصمیم‌گیری به دو دسته‌ی شخصی و سازمانی تقسیم می‌شود. تصمیم‌گیری‌های شخصی پیچیدگی کمتری دارند، اما تصمیم‌گیری برای مسائل مهم که در ادارات و سازمان‌ها توسط چندین نفر صورت می‌گیرد نیازمند قدرت تصمیم‌گیری و یک هماهنگی و رسیدگی ویژه است که استفاده از روش چک لیست در این موارد بسیار کمک‌کننده است.
چک‌لیست افزایش قدرت تصمیم‌گیری
-
تمام راه‌ها یا گزینه‌های ممکن را یادداشت کنید
نوشتن تمام راه‌های قابل اجرا به همراه ذکر جزئیات به شما کمک می‌کند تا عواقب تصمیم خود را بسنجید و حتی در حین نوشتن راه‌های جدیدی به ذهن شما خطور کند.
درادامه، پس از بررسی‌های لازم شاید بتوانید دو یا چند گزینه‌ی روی میز را با یکدیگر ادغام کنید. از مزایای دیگر نوشتن این است که می‌توانید گزینه‌های موجود را با یکدیگر مقایسه کنید. این یکی از راه‌های موثر در افزایش قدرت تصمیم‌گیری به‌حساب می‌آید.
-
تمام جوانب کار را بسنجید
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، در نظر گرفتن پیامدهای یک تصمیم یکی از مهم‌ترین نکات در مراحل تصمیم‌گیری است. در اینجا چه تصمیم ما شخصی باشد و چه سازمانی، پیامدهای تصمیم ما بر افرادی همچون خانواده، دوستان، همکاران و … اثر خواهد گذشت. پس مزایا و معایب آن باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا کمترین پیامد منفی را به همراه داشته باشد. شما حتی در حین نوشتن این پیامدها هم می‌توانید از روش چک‌لیست استفاده کنید.
-
زمان محدودی را برای تصمیم‌گیری در نظر بگیرید
پس از انتخاب گزینه‌ی مد نظر یک بازه‌ی زمانی مشخص را برای انجام‌دادن، آزمایش کردن و رسیدن به نتیجه را لحاظ کنید. به عنوان روش کمکی می‌توانید برای خود و یا گروه اعمال‌کننده پاداشی در نظر بگیرید تا همه‌چیز در زمان معین شده انجام شود. زمان بندی مناسب می‌تواند کیفیت، کارایی و قدرت تصمیم‌گیری بالغانه شما را دو برابر کند.
-
همه‌چیز را تحت کنترل داشته باشید
اگر مسئولیت تصمیم‌گیری و انجام کار را به عهده‌ی کسی واگذار کردید، مثل یک پرستار که موظف است مدام بیمار خود را چک کند تا از وضعیت و تغییرات او مطلع شود، مراحل انجام کار را بررسی کنید.
آیا کسی که برای تصمیم‌گیری انتخاب کرده‌اید به خوبی ازپس انجام آن بر‌خواهد آمد؟
آیا تقسیم کارعادلانه صورت گرفته است؟
آیا همه چیز طبق برنامه و زمان مشخص‌شده پیش می‌رود؟
و…
-
از خودتان بپرسید چگونه می‌توانم بهترین تصمیم را بگیرم؟
پس از پشت سر گذاشتن چهار مرحله گفته شده نوبت آن فرا‌می‌رسد که سوال نهایی را از خودتان بپرسید. چگونه می‌توانید بهترین تصمیم را بگیرید؟ همه‌چیز را یکبار دیگر مرور کنید و پس از اطمینان پیدا کردن اقدام کنید. استفاده از این پنج مرحله کیفیت و قدرت تصمیم‌گیری شما را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
ارزش قدرت تصمیم‌گیری در جایگاه‌های اجتماعی
براساس تحقیقات و آزمایشات صورت گرفته، با طرح این سوال که آیا افراد دوست دارند در انتخاب دو گزینه‌ی منصفانه و ناعادلانه، خود به تنهایی تصمیم بگیرند یا ترجیح می‌دهند مرحله‌ی مهم تصمیم‌گیری را به شخص دیگری واگذار کنند، نتیج جالبی به دست آمده است. لازم به ذکر است که نتیجه‌ی این تصمیم‌گیری بر سه نفر دیگر به طور مستقیم اثر می‌گذارد.
نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بیش از 85 درصد افراد با درنظر گرفتن پیامدهای تصمیم‌گیری خود بر سه نفر گفته شده، بر احساس قدرت طلبی خود مسلط شده و از تصمیم‌گیری به جهت حفظ ارزش‌های اجتماعی انصراف داده و موقعیت خود را به فرد دیگری واگذار می‌کنند.
باتوجه به مثال یاد شده، می‌توان به این نکته توجه کرد که قدرت تصمیم‌گیری همانطور که از نامش پیداست نیازمند داشتن یک روحیه و اراده‌ی قوی و قدرتمند است. هنگامی که بحث اثرات تصمیم‌گیری بر دیگران مطرح می‌شود، عموماً افراد تصمیم‌گیرنده با احتیاط بیشتری این کار را انجام می‌دهند.
پیشنهاد ویژه
دوره تصمیم‌گیری بالغانه | بهترین تمرین پذیرش مسئولیت در تصمیم‌گیری بالغانه
راه‌های پیشنهادی برای افزایش قدرت تصمیم‌گیری
پس از آشنایی با مفهوم قدرت تصمیم‌گیری و بررسی ابعاد شخصی و سازمانی در نحوه‌ی تصمیم‌گیری راه‌های کاربردی را برای افزایش قدرت تصمیم‌گیری به شما معرفی می‌کنیم.
-
به عنوان سوم شخص به مسئله نگاه کنید
شاید شما هم تا به حال با این مسئله مواجه شده باشید که نگاه کردن به یک شئ ثابت از زوایای مختلف جزئیات متفاوتی از آن را به شما نشان می‌دهد. زمانی که از دید یک فرد غریبه یا سوم شخص به ماجرا نگاه کنید درهای تازه‌ای از ماجرا به روی شما باز خواهد شد.
به اصطلاح عامیانه از بیرون دایره به ماجرا نگاه کنید.
-
دوباره فکر کنید
قبل از اقدام کردن یک لحظه دست نگاه دارید و همه‌چیز را مرور کنید. این لحظات کوتاه اما سرنوشت‌ساز نقص‌ها را به خوبی به شما نشان می‌دهند. دوباره فکر کردن به شما این امکان را می‌دهد که به جزئیاتی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند با دقت بیشتری نگاه کنید.
-
از دیگران مشورت بگیرید
ضرب‌المثل‌های قدیمی عموماً براساس یک داستان و یا رویداد واقعی ثبت شده است. به قول قدیمی‌تر‌ها، هر سری یک فکری دارد. به کارگیری این ضرب‌المثل کوتاه به شما یادآوری می‌کند که عموماً تصمیماتی که با مشورت چند نفر اتخاذ می‌شود نتایج مطلوب‌تری را رقم خواهد زد. در مورد تصمیم خود با افراد متخصص، تجربه‌دار و صاحب نظر صحبت کنید. مشورت گرفتن به شما کمک می‌کند تا اشتباهات و خطاهای دیگران را تکرار نکنید.
-
از شکست خوردن نترسید
هیچ کاری را با ترس از شکست خوردن آغاز نکنید. برخلاف تصور عموم شکست پایان ماجرا نیست بلکه شروع موفقیت است. آنچه ما از موفقیت دیگران می‌‌بینیم تنها سکانس پایانی ماجرا است ولی در پشت صحنه همه‌چیز پیچیده تر و متفاوت است.
نقاش معروف، ونسان ونگوک، در طول حیات خود کاملاً گمنام بود وتنها موفق شد یکی از تابلوهای نقاشی خود را بفروشد. اما پس از مرگش، شهرت جهانی پیدا کرد و حتی ساده‌ترین آثارش هم در موزه‌های معروف جهان به نمایش گذاشته شد.
کلنل هارلند سندرز، موسس برند kfc، یکی از معروف‌ترین برندهای غذایی در جهان برای معرفی پودر سوخاری تولیدی خود و پیشنهاد استفاده از آن به بیش از 600 رستوران، به شهرهای مختلف مراجعه کرد. درنهایت، 623 رستوران قبول کردند که از محصول او استفاده کند. امروز او به یکی از بهترین‌های دوران خود تبدیل شده است.
زمانی که شکست می‌خورید نمی‌دانید تا پیروزی چقدر فاصله دارید. پس تسلیم نشوید و ادامه دهید. تداوم کلید رسیدن به قدرت تصمیم‌گیری و موفقیت است.
-
خودتان را باور داشته باشید
فهرستی از توانایی های خود تهیه کنید. در تهیه‌ی این فهرست می‌توانید از اطرافیان خود کمک بگیرید. پس از نوشتن فهرست نگاهی به آن بیندازید و دستاورهای مرتبط با هر موضوع را کنار آن یادداشت کنید. فراموش نکنید که هیچکس به اندازه‌ی افکار شما نمی‌تواند در عملکردتان تاثیز بگذارید پس به خود و توانایی هایتان باور داشته باشید.
قدرت تصمیم‌گیری یک اصل مهم در رسیدن به موفقیت
در این مقاله، شما را با مفهموم قدرت تصمیم‌گیری آشنا کرده و آن را در جنبه‌های فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار دادیم. راه‌کارهایی برای افزایش قدرت تصمیم‌گیری پیشنهاد دادیم که با کمی خلاقیت و مطالعه می‌توانید مسیر مختص به خودتان را پیدا کنید و آن را به دیگران هم معرفی کنید.
همه‌ی ما براساس نقش‌های مختلفی که در خانواده و اجتماع داریم روزانه باید در مورد موضوعات مختلف تصمیم بگیریم. افزایش قدرت تصمیم‌گیری به ما کمک می‌کند که تصمیماتی درست، منطقی و مناسب با موقعیت اتخاذ کنیم. تقویت این مهارت می‌تواند در بالا بردن کیفیت زندگی و احساس رضایت حاصل از آن تاثیر شگرفی داشته باشد.
شما با مطالعه‌ی کتاب‌های گوناگون و مطالعه‌ی زندگینامه‌ی افراد موفق وبزرگ می‌توانید به اهمیت این مسئله و تاثیرات کوتاه و بلندمدت آن پی ببرید.
منابع:
