احساس تهی بودن ناشی از چیست؟ در این مقاله به بررسی احساس پوچی و بیارزشی که منشا پیدایش بسیاری از بیماریها و تصمیمات اشتباه است اشاره کرده و به تفصیل دربارهی آن توضیح خواهیم داد.
لحظات ما در زندگی با مجموعهای از احساسات متنوع همراه است. این احساسات گاهی مثبت و منفی، گاهی گذرا و گاهی ماندگار و حتی در بسیاری از مواقع، مجموعهای از چندین احساس است که آنها را تجربه میکنیم.
احساسات ممکن است شخصی و یا مشترک باشد. اغلب این احساسات با خاطرات و تجربیات ما در زندگی رابطهی نزدیکی دارند و مرور آنها برای ما یادآور لحظات تلخ و شیرین است.
احساس پوچی و بی ارزشی ناشی از چیست؟
احساس پوچی و بی ارزشی یکی از احساساتی است که اغلب افراد به صورت گذرا آن را تجربه میکنند. این تجربه میتواند باعث ایجاد احساس تهی بودن و در نتیجه، کاهش انرژی مثبت و انگیزه در جهت انجام کارهای کوچک مثل: نظافت منزل، غذا خوردن، بیرون رفتن از خانه و … در افراد شود.
تجربهی احساس پوچی وبیارزشی بنا به دلایل و شرایط مختلف امری طبیعی است اما در صورتی که این احساس در فرد ماندگار شود باید مورد بررسی قرار گرفته و به دنبال راه حل مناسب برای از بین بردن آن بود. این دسته از احساسات که موجب پوچگرایی میشود عموما به صورت مرحلهای در فرد ایجاد شده و تقویت میشوند.
براساس شواهد، احساس پوچی و بی ارزشی پس از پشت سرگذاشتن یک مرحلهی سخت یا شکست بزرگ به وجود میآید. این مراحل و شدت آن در هرکس میتواند متفاوت باشد که در ادامه به صورت موردی به بررسی آن میپردازیم.
روابط عاطفی نافرجام
خارج شدن از رابطهی عاطفی به دلایل مختلفی از جمله طلاق یا خیانت، فرد را در گردابی از احساسات متناقض به دام میندازد. فرد آسیب دیده بعد از طی روزهای سخت، به یاد خاطرات گذشته افتاده و ذهن برای جبران فقدان شخص از دست رفته در زندگی کنونی، خاطرات خوب و لحظات شیرین را یادآوری میکند. همین امر باعث میشود افراد احساس خوب نبودن و کافی نبودن و در نهایت احساس تهیبودن را تجربه کنند.
مقایسه کردن
یکی دیگر از موقعیتهایی که افراد دچار احساس پوچی وبیارزشی میشوند، در قیاس است. تفاوتی ندارد که ما خودمان را با دیگران مقایسه میکنیم یا دیگران ما را با افراد دیگر مقایسه کنند. قرارگرفتن در این شرایط اغلب به یکی از طرفین احساسات پوچی و افسردگی را منتقل میکند.
مقایسه شدن همانند قرار گرفتن در کفه ترازویی است که هرگز به تعادل و توازن نخواهد رسید. روشهای نادرست تربیتی در خانواده و مدرسه این احساس را به کودکان منقتل میکند که نتایج زیانباری را به دنبال خواهد داشت.
منفی نگری
افرادی که مدام درگیر افکاری منفی هستند بیشتر از دیگران احساس پوچی و بی ارزشی را تجربه میکنند. فکاریی نظیر این که من کافی نیستم، من به خوبی از عهدهی کارها برنمیآیم، هیچ چیزتغییر نمیکند، شرایط هرگز بهتر نمیشود و… احساس کافی نبودن در فرد را به مرور ایجاد و تقویت میکند. این احساس مانعی بزرگ برای انجام دادن کوچکترین و سادهترین کارها است. احساس ضعف وناتوانی موجب میشود که فرد مبتلا هیچ تلاشی برای بهبود شرایط انجام ندهند و به زندگی و داشته هایش حتی در غیرقابل تحملترین وضعیت رضایت دهد.
افسردگی
یکی از زنگ خطرهای افسردگی احساساتی است که فرد نسبت به خودش دارد. احساس پوچی و بی ارزشی، احساس تهی بودن و پوچ گرایی از ابتدایی ترین علائم افسردگی است که تمام ابعاد زندگی را تحت شعاع قرار میدهد. فرد حضور خودش را نه تنها مفید نمیداند بلکه در شرایط گوناگون خودش را منبع اصلی مشکلات میداند. اقداماتی از قیبل خودکشی، فرار از خانه، مصرف مواد مخدر و… ازبیتوجهی به همین مسائل ساده و کوچک شروع میشود.
مشکلات جسمی
مشکلات جسمی به دو دسته بیماریهای پیش از تولد وبیماریهای پس از تولد تقسیم میشود. گروهی که به صورت مادرزادی نقص عضو دارند یا عدهای دیگر که براثر یک سانحه دچار نقصان میشوند.
کسانی که با مشکلات مادرزادی به دنیا آمده و رشد میکنند به مرور یادمیگیرند که چگونه با شرایط گوناگون مواجه شوند هرچند که ممکن است گه گاه ناتوانی در انجام کارها، احساس پوچی و بیارزشی را در وجود آنها پررنگ کند. در مقابل، فردی که در یک تصادف پای خود را از دست داده و این احساس تهی بودن با ناتوانی همراه میشود بیشتر احساس پوچی و افسردگی میکند. نکتهی مهم وقابل توجه در مشکلات جسمی پس از تولد بهم خوردن تعادل میان هورمونها و تاثیر مستقیم آن بر احساس بیارزشی است.
ترسهای روانی
هرکدام از ما در زندگی ترسهای روانی گوناگونی داریم که در موقعیتهای مختلفی از زندگی همچون کودکی، نوجوانی و بزرگسالی شکل گرفته است.
مواجهه با ترسها برخلاف تصور عموم کار سادهای نیست. چرا که بسیاری از آنها منشا روانی دارند. قرار گرفتن در یک موقعیت جدید و تازه، همواره احساس نا امنی را در وجود ما ایجاد میکند. یکی از عللی که افراد با احساس پوچی و بیارزشی روبهرو میشوند، به دلیل روبهرو شدن با ترسهای روانی است.
منشا احساسات خود را بشناسید
باتوجه به آنچه در این مقاله بیان شد احساس پوچی و بی ارزشی میتواند به دلایل مختلف در افراد ایجاد و تقویت شود. توجه کردن به احساسات تکرار شونده وپیدا کردن منشا بروز آنها و همچنین عوامل تشدید کننده در پیدا کردن راه حل نهایی، نقش مهمی ایفا میکند. کسانی که به عواطف و احساسات خود شناخت و آگاهی دارند عملکرد بهتر و سنجیدهتری در مقایسه با سایرین از خود نشان میدهند.
شايد شما هم به دفعات به اين نتيجه رسيده باشید كه نتوانستهایدگام موثري در زندگی خود بردارید و يا نظر ديگران را دربارهی خود تغيير دهید؛ حتی در محيط زندگي تأثيرچشمگیری داشته باشید. این احساسات بخشی از روند زندگی است اما باید هوشیار بود و مراقبه کرد تا يأس و بیهودگی تبدیل به یک عادت نشود. پوچگرایی و بيتفاوتي در وقايع زندگي يك نوع دفاع رواني در مقابله با ترسها و دلشورههاي زندگي است كه ما را از واقعيتهاي لازم براي رشدش دور نگه میدارد.
اريك فروم مي گويد: «آدمهاي امروز ديگر تحت تأتير قدرت دين و اخلاق زندگي نمي كنند. راهبر و راهنمايشان قدرت نامشخص و نامعيني مثل خواست و نظر عموم و همگان است. وقتي راهبر مردم عموم باشد و مردم راهنمايي در خود و از بین خود نداشته باشند، بهتدريج اين راهبر و راهنما به احساس تهي بودن، وحشت و اضطراب ناشي از آن میانجامد.»
آنچه در این مقاله گفته شد، صرفا جنبهی آگاهی بخشی داشته و هرگز کاربرد درمانی ندارد. درصورت مواجههی مزمن و طولانیمدت با احساس پوچی و بیارزشی و یا موارد مشابه به پزشک متخصص مراجعه کرده و روند درمان را آغاز کنید.
چطور از احساس تهی بودن عبور کنیم؟
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید: