حاشیه امن (Comfort Zone) یا منطفه امن ذهنی یا حیطه راحت طلبی را می‌توان یک حالت ذهنی در نظر گرفت که افراد در آن احساس راحتی می‌کنند، بر محیط اطراف خود کنترل دارند و سطح استرس و اضطراب کمی را تجربه می‌کنند. گرچه معنای کلی حاشیه امن به همینجا خلاصه نمی‌شود. چرا که سطح اضطراب و نگرانی افراد مختلف اعم از زن و مرد، بزرگ و کوچک، می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین منطقه امن از فردی به فرد دیگر متغیر است.
تعریف دیگری که از کامفورت زون می‌توان ارايه کرد حالت ذهنی‌ای است که که نقاط ضعف و نگرانی‌های شخص به کمترین و قابل کنترل‌ترین سطح خود رسیده باشد. منطقه امن ذهنی می‌تواند همان بخش از زندگی شما باشد که حس آشنایی به آن دارید.
برای مثال، برخی افراد عاشق این هستند که هر روز صبح به سر کار بروند و به روتین روزانه رفتن به سر کار خو گرفته‌اند. برای این افراد شروع کارهای فریلنسری یا راه‌اندازی کسب و کار جدید به معنای خروج از منطقه امن است و ممکن است خیلی چالش برانگیز باشد. همانطور که گفتیم منطقه امن ذهنی افراد مختلف متفاوت است. منطقه امن ذهنی عده‌ای دیگر ممکن است ساعاتی از روز باشد که از سر کار برگشته و به استراحت در مقابل تلویزیون و بررسی شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند. حاشیه‌های امن ما با توجه به برحه‌های زندگی ما تغییر می‌کنند و ثابت نیستند.
چه زمانی از حاشیه امن خود خارج می‌شویم؟ بیرون از حاشیه امن چه خبر است؟ زمانی که انجام کاری به شما حس، اضطراب، نگرانی و ناراحتی می‌دهد یعنی از حیطه راحت طلبی خود خارج شده‌اید یا در شرف خارج شدنید. بنابراین آنچه خارج از منطقه امن ذهنی قرار دارد، چیزهایی است که شما را می‌ترساند یا آرامشتان را به خظر می‌اندازند و این اتفاق لزوما ضرر جسمی برای شما ندارد.
حاشیه امن جای زیبایی است، ولی در آنجا امکان رشد وجود ندارد
حاشیه امن؛ یک وضعیت روانشناختی ذهنی
بر طبق گفته یک رفتارشناس بریتانیایی، وضعیت روانشناختی ما دارای ۳ حالت است: حاشیه امن (منطقه امن ذهنی)، منطقه عملکرد مطلوب و منطقه خطر. بر این اساس:
حاشیه امن، منطقه‌ای بدون استرس است که حس آشنایی به آن داریم.
منطقه عملکرد مطلوب جایی خارج از منطقه امن ذهنی است که مقدار کمی استرس سبب بهبود عملکرد ما می‌شود.
منطقه خطر فراتر از منطقه عملکرد مطلوب قرار می‌گیرد و جایی است که بر اثر فشار زیاد استرس، عملکرد ما از میزان عملکردمان در حاشیه امن هم کمتر می‌شود.
چالش اصلی تشخیص این وضعیت‌های ذهنی از یکدیگر است و اینکه بدانیم حاضریم کی و کجا از منطقه امن ذهنی خود خارح شویم.
چرا لازم است حاشیه امن خود را ترک کنیم؟
امکان رشدمان را فراهم می‌کند
ماندن در حیطه راحت طلبی کمکی به رشد و بهتر شدن ما نمی‌کند. به این معنی که همواره درجا می‌زنیم، نه رشد می‌کنیم و نه به جلو پش می‌رویم. بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد به حاشیه امن خود می‌شوند، از رسیدن به اهدافشان باز می‌مانند. چرا که چنان به کارهایی که همیشه انجام می‌دهند خو گرفته‌اند که با اینکه نتیجه مثبتی برایشان ندارد ولی باز هم نمی‌توانند از آن دست بکشند. به این ترتیب ماندن در حاشیه امن ما را از کشف توانایی‌های جدید و رسیدن به آن‌ها دور می‌کند.
یافتن علاقه‌مان در زندگی
ترک نکردن حاشیه امن اجازه نمی‌دهد در زندگی زمینه‌هایی که به آن علاقه‌مندیم را کشف کنیم. چرا که شور و هیجان زندگی هرگز در سایه حیطه راحت طلبی پیدا نمی‌شود فقط با قدم بیرون گذاشتن از این منطقه است که ممکن است.
مطمئن می‌شوید به کم راضی نشده‌اید
اگر هنوز چیزی که شما را به وجد بیاورد، می‌خواهد عشق باشد یا علاقه، حاشیه امن شما را به سمتی سوق می‌دهد که به چیزهایی که دارید راضی شوید و به آنچه می‌توانستید با خروج از حاشیه امن بدست آورید نرسید.
حاشیه امن همیشه هم بد نیست
همیشه بحث بر سر ترک کردن حاشیه امن است، درحالی که ماندن در کامفورت زون هم گاهی وقت‌ها می‌تواند به نفع ما باشد.
چه زمان‌هایی لازم است در منطقه امن ذهنی خود باقی بمانیم:
هنوز آمادگی ترک آن را ندارید
گاهی وقت‌ها لازم است کمی بیشتر در منطقه امن خود باقی بمانیم چرا که آمادگی خارج شدن از آن و رویارویی با عواقبش را نداریم. پس قبل از خارج شدن از حاشیه امن ذهنی خود مطمئن شوید آمادگی آن را دارید.
از حاشیه امن خود زیاد فاصله گرفته‌اید
درست است که ماندن در حاشیه امن شانس یافتن توانایی‌ها و استعدادهایمان را از ما می‌گیرد. اما این حرف به این معنا نیست که قدم‌های بزرگ برداریم و خیلی از منطقه امن خود دور شویم. بهتر است همیشه اول با قدم‌های کوچک شروع کنیم.
خودتان را ازریابی کنید
قبل از اینکه بخواهید منطقه امن خود را ترک کنید خودتان را ارزیابی کنید. ببنیید ترک این امنیت انتخاب درستی است یا صرفا ترس از خروج از کامفورت زون است که شما را از پیشرفت باز می‌دارد.
چطور حاشیه امن خود را ترک کنیم یا گسترش دهیم؟
اول از همه باید بدانید که عوامل متعددی در شکل‌گیری و شرایط منطقه امن شما تاثیرگذار و دخلیند. از جمله این موارد می‌توان به خانواده، دوستان و خواهر و برادر شما اشاره کرد. بنابراین باید با این عوامل تاثیرگذار بر مرز‌های منطقه امن خود غلبه کنید. باید در عادت‌ها، روتین و رفتارهای مرتبط با حاشیه امنتان تغییر ایجاد کنید.
ولی مسلما این اتفاقات یک شبه رخ نمی‌دهد. بلکه باید به آرامی خودتان را از حاشیه امن خارج کنید و آن را گسترش دهید. چند راهکار برای ترک یا گسترش منطقه امن به شرح زیر است:
- خودتان را در معرض محیط‌هایی قرار دهید که خارج از کامفورت زونتان قرار می‌گیرند.
- درمورد تصمیماتتان بیش از حد فکر نکنید.
- کارهای جدید مثل رفتن به یک رستوران یا پارک جدید را امتحان کنید.
- به دیدگاه محدود خود اکتفا نکنید و سعی کنید دنیا را از چشم دیگران هم ببینید.
- کارهای داوطلبانه انجام دهید.
- هر از گاهی خودتان را به چالش بکشید.
برای رسیدن به سطح جدید از زندگی لازم است که از منطقه امن رها شوید و کارهایی انجام دهید که چندان ساده نیست
جمع‌بندی
گرچه حاشیه امن ما جایی است که بیشتر از هرجا در آن احساس آرامش می‌کنیم ولی ماندن در آن کار عاقلانه‌ای نیست. چرا که می‌تواند جلوی پیشرفت و شکوفایی توانایی‌هایتان را بگیرد. در ضمن رویاها و آرزوهای ما به خودی خود محقق نمی‌شوند و نیاز به تلاش ما دارند، گرچه این تلاش از درون منطقه امن ممکن نیست.
دوره رهایی از اهمال کاری
دوره اصول تغییر
دوره رهایی از ترس
دوره مدیریت اضطراب
دوره شخصیت سالم
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
