وسواس یک بیماری روانی است که باعث ایجاد افکار یا احساسات ناخواسته مکرر یا تمایل به انجام کاری به صورت مکرر می شود. در این مقاله قصد داریم تا راهکارهایی درخصوص درمان وسواس شستشو که یکی از انواع وسواس های فکری – عملی است، بپردازیم.
یک فکر وسواسی ممکن است این باشد که پس از لمس چیزی که ممکن است کثیف باشد ، هفت بار دست خود را بشویید. اگرچه ممکن است شما مایل به فکر کردن یا انجام این کارها نباشید اما احساس ناتوانی در توقف آن دارید.
طبق تعریف درسنامه DSM V یا همان درسنامه تشخیصی و آماری اختلالات روانی، وسواس یک اختلال در سلامت ذهن و روان است که تاثیر زیادی روی روند زندگی افراد در سن و اقشار مختلف می‌گذارد.
اختلال وسواس از دو قسمت ساخته شده: وسواس های فکری و اجبار های رفتاری اما طبق تحقیقات و معیارهای جدید لازم نیست که شما هم وسواس و هم اجبار را تجربه کنید. بلکه حضور یکی از این دو برای مبتلا بودن به اختلال وسواسی کافی است.
وسواس فکری چیست؟
افکار وسواس گونه درواقع تصویر ذهنی غیر قابل قبول، تکراری و مزاحم هستند که با مقاومت ذهنی همراه اند، کنترل کردن این گونه افکار دشوار است و باعث ایجاد پریشانی فرد می شود. محتوای افکار وسواسی اغلب شامل موضوعات آزار دهنده، متناقض، در ارتباط با کثیفی، بیماری و آلودگی و … می باشد.
درواقع وسواس یک فکر آزار دهنده است و شخص می داند که این فکر مال خودش نیست و از بیرون وارد ذهنش شده است. شخصی که دچار وسواس است، می داند که این فکر به راحتی از ذهنش بیرون نمی رود و تا زمانی که این فکر باشد، باعث اضطراب فرد می شود.
ممکن است هرفردی محتوای فکری خاص خود را در وسواس های فکری اش داشته باشد. وسواس فکری اغلب منجر به وسواس عملی می‌شود؛ به این صورت که اندیشه و فکری وسواسی در ذهن فرد شکل می‌گیرد و برای توقف کردن آن فکر و اندیشه دست به عمل می‌زند.
انواع وسواس فکری به همراه مثال :
شستشو گرها: از آلودگی می‌ترسند. آنها معمولا دست‌های‌شان را به طور مکرر می‌شویند.
وارسی کننده ها به طور مکرر: کارهایی را که عدم اطمینان از انجام آنها می‌تواند خطرآفرین یا آسیب‌زا باشد، چک می‌کنند، مواردی از قبیل قفل کردن درها یا بستن شیر اجاق گاز
شکاک ها: از این می‌ترسند که اگر کاری را درست یا بی‌عیب و نقص انجام ندهند، مجازات می‌شوند.
شمارشگر‌ها و برنامه ریزها: دائما به نظم و ترتیب فکر می‌کنند و ممکن است درباره‌ی اعداد، رنگ‌ها یا ترتیب‌های خاص، خرافاتی در ذهن داشته باشند.
ذخیره ساز ها: از این می‌ترسند که چیزی را دور بیندازند، مبادا دوباره به آن احتیاج پیدا کنند. آنها به طور وسواس‌گونه، چیزهایی را که نیاز ندارند یا استفاده نمی‌کنند، ذخیره (احتکار) می‌کنند.
از کجا متوجه می شوید که دچار وسواس شستشو شده اید ؟
نظافت و رسیدگی به بهداشت فردی یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از بیماری ها است، اما اگر حساسیت نسبت به تمیزی به شکل افراطی در بیاید، فرد دچار وسواس می‌شود. در صورتی که در طول روز وقت زیادی را صرف شستن دست ها و وسایل تان می‌کنید و با این وجود، همچنان فکر می کنید که دست ها و وسایلتان کثیف هستند، احتمالا دچار اختلال وسواس شستشو شده اید.
وسواس شستشو چیست؟
Germaphobia یا همان ترس از کثیفی، اغلب منجر به شستن بیش از حد دست می‌شود. در این نوع اختلال فرد تصور آلودگی و کثیفی دارد و به طور مرتب به شستشو می پردازد. افرادی که دچار وسواس شستشوی دست هستند، در واقع دچار ترس از آلودگی می‌باشند و اغلب دست‌ها را به طور مکرر شستشو می دهند.
راه های کلی برای جلوگیری از وسواس:
ورزش کنید
ورزش یک روش طبیعی و بسیار مؤثر در کاهش اضطراب است. با ورزش می‌توان نشانه‌های OCD را به وسیله‌ی تقویت سیستم عصبی کنترل کرد تا هنگام بروز وسواس فکری و عملی، به ذهن‌تان تمرکز دوباره بدهید. برای اینکه از بیشترین مزایای ورزش بهره ببرید، سعی کنید اغلب روزها، ۳۰ دقیقه یا بیشتر، تمرین‌های هوازی (ایروبیک) را انجام بدهید. تأثیر چند جلسه تمرین ده دقیقه ای می‌تواند مشابه یک جلسه تمرین طولانی باشد، به ویژه اگر حین تمرینات، تمرکز داشته باشید.
خواب کافی داشته باشید
اضطراب و نگرانی نه تنها باعث بی‌خوابی می‌شود، بلکه کمبود خواب هم می‌تواند افکار و احساسات اضطراب‌آور را تشدید کند. وقتی به اندازه‌ی کافی بخوابید و استراحت کنید، حفظ تعادل احساسی بسیار آسان‌تر خواهد بود. خواب کافی یک عامل کلیدی در برطرف کردن اختلالات اضطراب از قبیل OCD است.
برای مدیریت و کاهش استرس و اضطراب به شما استفاده از دوره های مدیریت استرس و مدیریت اضطراب را پیشنهاد میدهیم.
و بدانید موفق ترین درمان برای اختلال وسواس به کار بردن ترکیب دارو درمانی و روان درمانی است. گاهی افسردگی یا یک بیماری دیگر علاوه بر اختلال وسواس در فرد وجود دارد و درمان آن بیماری، به کنترل وسواس بسیار کمک می‌کند. پیدا کردن درمان ایده آل برای هر فرد مبتلا به بیماری وسواس همیشه راحت نیست و گاهی باید چندین و چند بار به همان پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید.
راه های درمان وسواس شستشو :
تهیه فهرستی از محرک ها
اولین قدم در کنترل و درمان وسواس شستشو، شناسایی افکار یا موقعیت‌هایی است که موجب تحریک وسواس در فرد می‌شود. به همین منظور، فهرستی از عوامل محرکی که هر روز با آنها مواجه هستید را تهیه کنید و میزان ترس و اضطراب خود در مواجه با این افکار و موقعیت‌ها را تعیین کنید.
از ترس هایتان دوری نکنید
دوری از موقعیت هایی که افکار وسواس‌گونه‌ی شما را تحریک می‌کنند شاید کار هوشمندانه ای به نظر برسد، اما هر چه بیشتر از این موقعیت ها دوری کنید، برای شما ترسناک تر می‌شوند. به جای دوری از آن افکار، خودتان را در معرض محرک های OCD قرار بدهید، سپس سعی کنید در برابر تمایل به انجام الگو های مکرر و وسواس گونه رفتاری مقاومت کنید یا آنها را به تأخیر بیندازید. اگر مقاومت، کار بسیار سختی است، سعی کنید زمانی را که صرف انجام الگو های مکرر رفتاری می‌کنید، کاهش دهید.
از روش ERP استفاده کنید
برای درمان وسواس شستشو، از شما می خواهد که خود را به طور مکرر در معرض منبع وسواس خود قرار دهید و سپس از کمی از رفتارهای اجباری که معمولا انجام می دهید، برای کاهش اضطراب خودداری کنید. برای مثال اگر شما یک شوینده دست اجباری هستید، این می تواند به معنای دست زدن به درب در یک سرویس بهداشتی عمومی باشد و سپس به خود اجازه ندهید که دست های خود را بشویید. همانطور که با اضطراب نشسته اید، اشتیاق برای شستن دست ها به تدریج به تنهایی شروع به از بین رفتن می کند. با این روش، خواهید آموخت که برای خلاص شدن از اضطراب خود و درمان وسواس شستشو نیازی به مراسم ندارید و بر افکار وسواسی و رفتارهای اجباری خود کنترل دارید.
شما در داشتن چنین افکار وسواس گونه ای تقصیری ندارید
اگر شما دارای وسواس فکری شستشو هستید بهتر است درک کنید که بر افکارتان کنترلی ندارید و مسئول افکارتان نیستید و تنها بر رفتار خود کنترل دارید و از طریق کنترل رفتار، افکار مزاحم و ناخواسته نیز می توانند تغییر کنند.
نتیجه گیری :
در این مقاله سعی کرده ایم تا به شما با ارائه راهکارهایی درخصوص درمان وسواس شستشو کمک کنیم. برای کمک به سهولت درمان شدن این اختلال، استفاده از دوره های رهایی از ترس و مدیریت اضطراب را پیشنهاد میکنیم.
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
یک پاسخ
عالی بود من دوسال درگیر وسواس شستشو هستم