پرخاشگری چیست ؟ پرخاشگری کلمه ای است که ما هر روز برای توصیف رفتار دیگران و شاید حتی خودمان استفاده می کنیم. افرادی که فریاد میزنند، به یکدیگر آسیب میرسانند، یا در ترافیک عصبانی می شوند و راه را بر دیگری می بندند و … به نوعی میتوانند افرادی پرخاشگر باشند. اگر پرخاشگری را درمان نکنید، شدت آن و میزان خشونت بیشتر خواهد شد.
خشم و پرخاشگری چیست ؟
خشم نوعی هیجان است که از لحاظ شدت میتواند خفیف، شدید و یا ویرانگر باشد. خشم نیز همانند سایر هیجانات موجب تغییرات زیادی در سیستم فیزیکی و بیولوژیکی ما می‌شود که از جمله آنها می‌توان به تنفس سریع، افزایش ضربان قلب، فشار خون و میزان ترشح آدرنالین و نورآدرنالین اشاره کرد.
در روانشناسی ، اصطلاح پرخاشگری به طیف وسیعی از رفتارها گفته می شود که می تواند موجب آسیب های جسمی و روانی به خود ، دیگران یا اشیا در محیط شود. این نوع رفتارها بر آسیب رساندن به شخص دیگر از نظر جسمی یا روحی متمرکز است.
انواع رفتارهای پرخاشگرانه
- داد زدن
- توهین
- نظرات نژاد پرستی یا جنسی
- تهدیدهای لفظی
- حرکات تهدیدآمیز
- تماس های تلفنی ، نامه ها یا پیام های آنلاین سو استفاده
- سایر اشکال آزار و اذیت
- سوء استفاده عاطفی
- طعنه
فرآیند رسیدن به خشم و پرخاشگری :
فرایند خشم و پرخاشگری پنج مولفه دارد که از هر کدام اطلاعات زیادی می توان به دست آورد . اولین مولفه احساسات پیش از خشم می باشد خجالت زدگی ، گناه ، نا امیدی ، آزردگی و اضطراب و حتی احساسات بدنی مانند فشار در شکم ، شانه و فک و صورت می تواند پیش در آمدی بر بیرون ریزی خشم باشد . افزایش دمای بدن ، سنگینی قلب ، سر درد و لرزش آغاز گر انفجار خشم می باشند . رفتار پرخاشگرانه قادر است تمام این احساسات ناخوشایند را به تعلیق در آورد.
دومین مولفه افکار محرک است که شامل خاطرات و تصاویر دردناک که به واسطه ی حادثه ای سرکوب شده اند و دوباره به یادمان می آیند. تجدید خاطرات آسیب ها ، شکست و فقدان های گذشته ممکن است ناخوشایند بوده و تلاش برای اجتناب از آن ها شود . افکار محرک اغلب شمارا فردی قربانی نشان داده و درد و رنج را به گردن فرد دیگری می اندازد و برچسب هایی مانند احمق ، نالایق ، خود خواه به شما می چسباند . سومین مولفه برانگیختگی بدنی می باشد که ممکن است به تدریج یا به شکل موجی ناگهانی از بیرون ریزی باشد.
و مولفه بعدی انگیزه ای برای اقدام شکل می گیرد که این اقدام اغلب از افکار محرک و برانگیختگی بدنی شکل می گیرد و در نهایت رفتار پرخاشگرانه که آخرین و مخرب ترین بخش می باشد که با فریاد زدن، مقصر دانستن دیگران ، پرخاش کردن ، کتک زدن ، شکستن اشیا و … است حتی قطع کردن صحبت ، طعنه زدن ، غیبت کردن ، فاصله گرفتن جسمی و عاطفی از موارد دیگر باشد.
انواع پرخاشگری از نظر روانشناسان :
پرخاشگری ابزاری : به نوعی پرخاشگری پنهان، تهاجمی یا کنترل شده می باشد که با سطوح پایین برانگیختگی همراه است و عموما هدفی غیر از آسیب رساندن بدنی را دنبال می کند. پرخاشگری ابزاری برای آسیب رساندن به کسی برای به دست آوردن چیزی است. به عنوان مثال زورگویی که به کودک برخورد می کند و اسباب بازی هایش را می دزدد ، تروریستی که برای رسیدن به هدف سیاسی غیرنظامیان را می کشد و یک قاتل اجیر شده نمونه های خوبی از تجاوزهای ابزاری است.
پرخاشگری انفعالی : که به منظور صدمه و آزار رساندن به دیگری ابراز می‌شود و هدف آن صرفا آزار رساندن است. مثلا کودکی که برادر و خواهر خود را می‌زند
مثال هایی از پرخاشگری ابزاری
- غیبت
- پخش شایعات
- انتقاد پشت سر دیگران
- قلدری
- رها کردن دیگران از یک گروه یا طرد کردن آنها
- رد نظرات دیگران
- تهدید به جدا شدن از شریک زندگی در صورت عدم رعایت شریک زندگی
- معاشقه با شخص دیگر برای تحریک حسادت
اگرچه نتایج منفی پرخاشگری جسمی شاید بارزتر باشد ، اما پرخاشگری غیر فیزیکی و ابزاری هزینه هایی نیز برای قربانی دارد. کریگ (1998) دریافت که کودکانی که قربانی قلدری شده اند در مقایسه با سایر کودکان افسردگی ، تنهایی و اضطراب بیشتری نشان دارند. در بریتانیای کبیر، گزارش شده که 20٪ از نوجوانان توسط شخصی که شایعات آزار دهنده ای در مورد آنها ایجاد می کند، مورد آزار و اذیت قرار می گیرند و براساس گزارشات (شارپ ، 1995) مشخص شده است که دختران قربانی پرخاشگری غیر فیزیکی بیشتر در معرض رفتارهای مضر مانند سیگار کشیدن یا خودکشی قرار می گیرند.
اهداف پرخاشگری چیست ؟
پرخاشگری می تواند اهداف مختلفی را دنبال کند ، از جمله:
- برای ابراز خصومت یا یک حس پنهان دیگر
- برای ادعای تسلط
- برای ترساندن یا تهدید کردن
- برای ابراز تصرف
- پاسخی به ترس
- واکنش به درد
- برای رقابت با دیگران
عواملی که می توانند در پرخاشگری تأثیر بگذارند :
عوامل بیولوژیکی: مردان بیشتر از زنان در معرض پرخاشگری جسمی قرار می گیرند. در حالی که محققان دریافته اند که زنان کمتر در معرض پرخاشگری جسمی قرار می گیرند ، زنان بیشتر از اشکال غیر جسمی مانند پرخاشگری کلامی ، پرخاشگری رابطه ای و طرد اجتماعی مورد آزار قرار میگیرند.
عوامل محیطی: نحوه پرورش هم در شکل گیری پرخاشگری میتواند نقش داشته باشد. آزمایش عروسک معروف Bobo از بندورا نشان داد که در سنین پایین تر کودکان می توانند پرخاشگری را با تاثیر از محیط یاد بگیرند. کودکانی که یک ویدئو کلیپ را تماشا می کردند که در آن یک مدل بزرگسال رفتار پرخاشگرانه ای نسبت به عروسک Bobo داشت ، احتمالاً وقتی فرصتی فراهم می شد ، از این اقدامات تقلید می کرد.
عوامل جسمی: صرع، زوال عقل، روان پریشی، مصرف الکل ، مصرف مواد مخدر و صدمات مغزی یا ناهنجاری نیز می تواند بر ایجاد پرخاشگری تأثیر بگذارد.
نتیجه گیری :
در این مقاله، با چیستی پرخاشگری و فرآیند رسیدن به خشم و پرخاشگری آشنا شدید و عواملی که می تواند در ایجاد پرخاشگری تاثیر بگذارند را شناختید. اگر مایلید به طور عمیق تری روی خشم تان کار کنید، میتوانید از نکات و راهکارهای ارائه شده در دوره های خشم و شیوه برخورد با افراد پرخاشگر و مدیریت اضطراب در جهت کنترل خشم و پرخاشگری تان استفاده نمایید.
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
