چگونه مهارت حل مشکلات را بیاموزیم؟

رنج‌آورترین بخش زندگی آن نیست که انسان‌ها با مشکلات به دنیا می‌آیند، با مشکلات زندگی می‌کنند و با مشکلات از دنیا می‌روند، بلکه این است که به ماهیت طبیعی زندگی پاسخ غیرمنطقی و غیرطبیعی می‌دهیم. مشکلات، ماهیت مشترک زندگی همه‌ی انسان‌هاست. همه‌ی افراد به‌نوعی مشکلات مختلفی را تجربه می‌کنند. از مشکلات بنیادی گرفته مانند تنهایی، مرگ، فقدان، بیماری تا مشکلات اجتماعی و اقتصادی و خانوادگی مانند درآمد ناکافی، قدرت خرید پایین، مشکلات زناشویی، مشکلات مربوط به فرزندان و … تا مشکلات روان‌شناختی از جمله افکار و احساسات پریشان کننده، اضطراب‌، استرس، افسردگی‌ و احساس‌های روزانه مانند غم، ناراحتی، حسادت، خشم، کینه، تنفر، ترس و غیره .

همه و همه مشکلاتی هستند که به نوعی تمام مردم دنیا به هر حال با یکی از آنها دست به گریبان هستند. اما سؤال اینجاست که آیا همه‌ی افراد به یک اندازه از مشکلاتشان رنج می‌برند؟ آیا همه به موقعیت خاص به یک شیوه پاسخ می‌دهند؟ مسلماً پاسخ این سؤال یک نه قاطعانه است.

اگر کمی به اطرافمان نگاه کنیم افراد بسیاری را می‌بینیم که علیرغم مشکلات بسیاری هنوز پرانرژی و سرزنده هستند.

مشکلات زندگی درس‌های ارزشمندی هستند

اغلب افراد به هنگام مواجه شدن با مشکلات گوناگون زندگی از جمله :جدایی، از دست دادن شغل، بیماری، بحران‌های مالی و … سردرگم شده و اولین سوالی که به دنبال یافتن پاسخ آن هستند این است که چرا من؟ چرا این بحران در زندگی من باید به وجود بیاید؟

دنیای مجازی پر زرق و برق امروز، پر شده از تظاهر به خوب و بی‌نقص بودن، سطحی نگری، تصاویر، ویدیو و سناریوهای نمایشی دیگران که اغلب برای جلب توجه و تایید دیگران شکل گرفته ، ساخته و منتشر می‌شوند. اما مشکل اینجاست که بعضی از افراد، از روی ناآگاهی یا … ، درون زندگی خود را با بیرون زندگی دیگران مقایسه می‌کنند.

در چنین موقعیتی فرد خود و زندگی‌اش را یک تافته‌ی جدا بافته از دیگران می‌داند که دائماً در حال پشت‌سر گذاشتن بحران‌های دشوار است، در صورتی که دیگران در رفاه، آسایش و بدون مشکل هستند.

در این بین دو موضوع قابل بحث است. یکی نحوه‌ی نگرش ما به مشکلات زندگی و دیگری شیوه‌ی مواجه شدن ما با آن‌هاست. اگر به این باور ذهنی برسیم که زندگی همانند یک معلم، آزمون‌هایی از ما می‌گیرد تا دانسته‌هایمان را به چالش کشیده، در این راستا رشد کرده و پرورش یابیم، دیگر به دنبال یافتن پاسخ چرا من؟ نخواهیم بود.

زندگی همانند یک مسیر کوه‌نوردی است.

زندگی می تواند هر از گاهی سخت به نظر برسد، اما در آن اوقات سخت است که شما به عنوان یک انسان رشد می کنید. ظاهراً ناراحت کننده است، اما زندگی همین است؛ بنابراین شما باید مهارت مواجهه با مشکلات زندگی را یاد بگیرید که متوجه شوید چگونه با آن کنار بیایید. هرچه با مشکلات زندگی راحت‌تر برخورد کنید و راه‌های مقابله با آن‌ها را بشناسید، از زندگی بیشتر لذت خواهید برد.

راه‌های مقابله با مشکلات زندگی

زندگی خود را آنگونه که دوست دارید در آغوش بگیرید.

بودا، تعلیم داد که راز زندگی این است “آنچه را که داری، نمی‌خواهی و آنچه را که نداری، می‌خواهی”.

در زندگی همه مسائل در کنار هم معنا پیدا می‌کند. مثلاً خوب درکنار بد، زشت و زیبا ، سیاه و سفید و وقتی همه اینها را بپذیریم، آنگاه فرصت واقعی برای لذت بردن از زندگی خواهیم داشت. وقتی تسلیم واقعیت‌های زندگی می‌شویم، به خود فرصتی می‌دهیم تا زندگی را آنطور که دوست داریم، زندگی کنیم.

وقت خود را به طور منظم و پیوسته صرف رسیدن به حل مسائل خود کنید:

همانطور که داستان لاک پشت و خرگوش به ما می گوید، آهسته و ثابت بودن در هرکاری از جمله مسابقات زندگی منجر به برنده شدن می شود. رشد آهسته و منظم نوعی رویکرد است که منجر به ایجاد تغییرات پایدار می شود.

قدرشناسی را تمرین کنید

آخرین باری که برای چیزی قدردانی کردید کی بود؟

در مورد چه چیزی بود؟

چرا احساس شکرگزاری کردید؟

چگونه قدردانی خود را ابراز کردید؟

مهمتر از آن، این احساس چه تأثیری بر شما گذاشت؟ آیا بعد از قدردانی احساس بهتری پیدا می‌کنید و خوشحال‌تر می‌شوید؟

قدردانی شما چه تأثیری بر سایر زمینه‌های زندگی شما داشته است؟ آیا در گام خود کمی جهش اضافی احساس کردید؟ خوشحال تر بودید؟ آیا چشم انداز خوش‌بینانه‌تری نسبت به آینده داشتید؟

قدردانی ابزار ساده‌ای است که همه ما برای بهبود رفاه خود و دیگران در اختیار داریم.

شکرگزاری آنچه را که داریم را به اندازه کافی و بیشتر تبدیل می کند. انکار را به پذیرش، هرج و مرج را به نظم، سردرگمی را به وضوح تبدیل می‌کند. به گذشته ما معنا می‌ دهد، آرامش را برای امروز به ارمغان می‌آورد، و چشم‌اندازی برای فردا ایجاد می‌کند.

تمرین قدردانی فراتر از شکرگزاری برای چیزهایی است که دارید. قدردانی یعنی درک عمیق چیزهایی که در زندگی شما هستند، حتی در مواقعی که انجام‌دادنش دشوار می‌شود. قدردانی برای سلامت روان بسیار مفید است و تمرین آن سبب زندگی بهتر می‌شود.

چگونه با مشکلات خود کنار بیاییم

حل مسئله و مشکل نباید استرس‌زا باشد. هنگامی که ما یک برنامه گام به گام ایجاد می کنیم، می‌توانیم حتی از عهده سخت‌ترین مسائل و مشکلات نیز بربیاییم.

آیا مشکلی دارید که ترجیح می‌دهید به آن فکر نکنید؟ شاید همچنان آن را به لیست کارهای فردا منتقل کنید و وقتی فردا می‌آید، دوباره همین کار را انجام می‌دهید و دوباره…

قبل از اینکه متوجه شوید، مشکل به یک هیولای غول پیکر تبدیل شده است که هر روز که می‌گذرد، بزرگ‌تر می‌شود. این فریاد می‌زند که مشکل باید حل شود، اما اکنون تقریباً بیش از حد طاقت فرسا است که نمی‌توان با آن مقابله کرد.

با این حال، مقابله با یک مشکل نباید آنقدر استرس زا باشد. وقتی ابزارهای مناسب را در جعبه ابزار حل مسئله و مشکل خود داشته باشید، می‌توانید با موفقیت بیشتر و استرس کمتر، اکثر مشکلات را مدیریت کنید.

5 گام برای حل مشکل

چه مشکل در رابطه ما با همسر و یا دوستانمان باشد، یا یک مشکل مالی، یک مشکل خانوادگی و غیره، هیچ تفاوتی نمی‌کند. مشکلات بخش منظمی از زندگی هستند.

برخی از مشکلات می توانند بسیار پیچیده به نظر برسند. اما هنگامی که حل مسئله را به مراحل عملی تقسیم می‌کنید، مقابله با آن بسیار آسان‌تر می‌شود.

در ادامه 5 گام برای حل مشکلات بیان می‌کنیم.

مشکل را شناسایی کنید.

به منظور یافتن راه‌حل، می‌توان به جای تمرکز کردن به خود مشکل، به شناسایی علت اصلی مشکل فکر کرد. برای انجام این کار، مدام بپرسید «چرا؟» ، تا زمانی که به ریشه برسید. همچنین می‌تواند به یادداشت کردن احساس خود و در نظر گرفتن اینکه استرس شما از کجا می آید کمک کند.
راه‌حل‌های بالقوه (طوفان فکری)

ممکن است چندین راه حل برای مشکل شما وجود داشته باشد. مزایا و معایب هر کدام را فهرست کنید. برای این کار وقت بگذارید. می‌توانید از دوستان مورد اعتماد خود راهنمایی و همفکری بخواهید. این به شما کمک می کند تا چندین راه حل مختلف را بررسی کنید.
بهترین راه حل را انتخاب کنید

راه حلی را در نظر بگیرید که عملی‌ترین، پایدارترین وبهترین است و به احتمال زیاد در حل مشکل موفق می‌شوید. هنگامی که راه حلی را انتخاب کردید، افکار خود را به سمت انتخاب راه حل مناسب خود متمرکز کنید.
یک طرح گام به گام ایجاد کنید

اکنون که راه حلی را انتخاب کرده اید، یک برنامه گام به گام برای انجام آن بنویسید. شما می‌توانید اهداف پروژه (مثلاً انجام این کار و سپس این کار بعد و غیره) یا اهداف زمانی (کار بر روی این کار به مدت 4 ساعت) را تعیین کنید. برداشتن گام های قابل کنترل مهم است، زیرا تلاش برای مقابله با مشکل به یکباره، هرج و مرج ذهنی و اضطراب ایجاد می کند.
معطل نکن

به تعویق انداختن راه حل مشکل به بعد، می‌تواند اضطراب بیشتری ایجاد کند. به تعویق انداختن کار همچنین اگر تحت محدودیت زمانی هستید، مشکلات شما را افزایش می دهد. به عنوان مثال، اگر باید یک گزارش 2000 کلمه‌ای در یک هفته بنویسید، برای شروع آن تا شب قبل منتظر نمانید.

نکاتی برای حل بهتر مشکلات

اعتماد به نفس داشته باشید.

تا جایی که می توانید، سعی کنید مطمئن باشید که راه حلی در گوشه و کنار وجود دارد (فقط باید آن را پیدا کنید). تحقیقات سال 2018 نشان می‌دهد که انگیزه شما زمانی افزایش می‌یابد که مطمئن باشید پاداش یا نتیجه دلخواه را دریافت خواهید کرد. توسعه این نوع تفکر مثبت، اغلب ابتدا مستلزم ایجاد عزت‌نفس شماست، به طوری که به توانایی های حل مسئله خود اطمینان داشته باشید.

فعال باشید.

همیشه از قبل فکر کنید و سعی کنید موانع احتمالی را پیش بینی کنید. فرض کنید امروز یک امتحان بزرگ ریاضی دارید و زمان محدودی برای شرکت در آن دارید. در صورت شکستن مداد حتماً مداد اضافی همراه داشته باشید.

آن را یک چالش در نظر بگیرید.

مشکل خود را به عنوان یک چالش و نه به عنوان یک مزاحمت یا مشکل ببینید. این به شما کمک می کند که روی صندلی راننده بنشینید. فلسفه رواقی‌گری یونان باستان به ما می گوید که روی آنچه می توانیم کنترل کنیم تمرکز کنیم و هر مانعی را به فرصتی برای رشد تبدیل کنیم.

از کارشناسان بپرسید.

یک نفر همیشه سعی نمی‌کند به تنهایی مسائل و مشکلات را حل کند. گاهی اوقات نیاز به کمک مشاور و متخصص دارید. برای مثال، اگر می‌خواهید یک دستگاه را تعمیر کنید، با کسی که می‌دانید متخصص این کار است و قبلاً این کار را انجام داده، تماس می‌گیرید.

شکایت نکن، فقط شروع کن به حرکت.

شکایت کردن انرژی زیادی مصرف می‌کند و باعث می‌شود احساس بدتری داشته باشید. فرض کنید در یک روز سه جلسه برای شرکت دارید. به جای شکایت از کارهایی که باید انجام دهید، شروع به کار بر روی یک راه حل مدیریت زمان کنید.

مسئولیت را بر عهده بگیرید.

گاهی اوقات، برنامه های ما شکست می‌خورند، این اشکالی ندارد. این بخشی از زندگی است. افراد موفق دوباره روی پای خود می‌ایستند و دوباره تلاش می‌کنند. در هر اشتباه یا شکست، به دنبال درس باشید. مراقب باشید که شخص دیگری را سرزنش نکنید، زیرا این کار باعث می شود کمتر احساس مسئولیت کنید، پس مسئولیت خودتان را بر عهده بگیرید.

دکتر ویدا فلاح، روانشناس، مدرس و مشاور دوره‌های روانشناسی و توسعه فردی همواره این نکته مهم را یادآور می‌شوند که

تمامی مهارت‌ها قابل یادگیری هستند، پس با مطالعه و آموزش دیدن، زندگی بهتری برای خودتان بسازید.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از دوره – مهارت‌های حل مشکلات (تکنیک حل مشکلات) و دوره‌های زیر استفاده کنید.