اصطلاح ایگو مانند خود روانشناسی گیجکننده است. این واژه نه تنها برای اشاره به چندین ساختار و فرایند متمایز روانشناختی مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه منظر روانشناختی مملو از مفاهیمی است که از یک یا چند جهت شامل “خود” میشوند – خودخواهی، دفاع از نفس، خودپرستی، سوپرایگو و غیره. اما ایگو یا خود به چه معناست؟ وقتی به منیت رجوع میکنیم در مورد چه صحبت میکنیم؟ و چه تفاوتی بین تمام اصطلاحاتی که کلمه ایگو در آن نهفته است وجود دارد؟
معنای کلمه ایگو Ego
به زبان ساده، کلمه انگلیسی “ego” کلمه لاتین “I” است. معنای واقعی کلمه ego به معنای “من” است . استفاده از “ایگو” در روانشناسی بیشتر از طریق کارهای زیگموند فروید شروع شد. در نظریه فروید، منیت (من بودن) بخشی از شخصیت است که بین خواستههای حیوانی “id” و معیارهای اخلاقی و اجتماعی “superego” داوری میکند. اما جالب اینجاست که کلمه “ایگو” در نوشتههای گسترده فروید در هیچ کجا نیامده است. او هرگز از آن استفاده نکرد، در عوض، ایگو ترجمهای بود از آنچه فروید، به زبان آلمانی آن را “das Ich” نامید – به معنای واقعی کلمه “من”.
در اصل، فروید به آن قسمت آگاهانه و تصمیم گیرنده ما اشاره میکرد که آن را “من” میدانیم. همانطور که میگویید “من از مادرم بیزارم” یا “من تصمیم گرفتم شغلم را تغییر دهم” یا “خواب دیدم که دیشب خانهام در آتش سوخت.” این من، ایگو شماست.
ایگو در روانشناسی
بنابراین، اکثر عبارات دربرگیرنده ایگو شامل اعمال و عکسالعملهایی میشوند که من، خود، یا مال من، در آن برجسته است. خودخواهی را در نظر بگیرید. خودخواهی به معنای انگیزه انجام کارهایی است که تنها نفع شخصی را در برمیگیرند. شخصی که رفتارهای خودخواهانه دارد، مانند همه ما به سادگی اهداف خود را دنبال می کند. انگیزهای خودخواهانه محسوب میشود که تنها بر آنچه “من” میخواهد متمرکز شود.
خودمحوری را در نظر بگیرید. در طول سالها از خودمحوری نیز به طرق مختلفی استفاده شده است، اما همهچیز به درک شما از جهان و تفسیر وقایع از نقطه نظر شخصیتان برمیگردد. همه ما ذاتاً خودمحور هستیم از این جهت که هرگز نمیتوانیم از نقطه نظر فیزیکی خود – به این معنی که تنها میتوانیم جهان را فقط از طریق موقعیت فیزیکی خود در آن درک کنیم – یا نظر شخصی خود که تحت تأثیر تجربیات، اهداف، اعتقادات و هویت ما باشد، رها شویم.
ایگو میتواند نابودکنند روابط ما باشد، پس بهتر است یادبگیریم آن را رها کنیم
همه افراد نمیتوانند به یک اندازه از نقطه نظرهای خود فاصله بگیرند و سعی کنند دنیا را از دید دیگران ببیند. اما همه ما در نظر خودمحورانه خود حبس شدهایم، زیرا برای درک دنیا هیچ مرجعی مطمئنتر از چارچوبهای شخصی خود (ایگو) نمیشناسیم.
خودخواهی یکی دیگر از واژگان مربوط به ایگو رایج در روانشناسی است. خودخواهی یعنی خود را مطلوبتر از آنچه هستیم ارزیابی کنیم. همانطور که همه خودخواه و خودمحور هستیم، همچنین تمایل به خودخواهی نیز داریم. مطالعات زیادی نشان میدهند که مردم دوست دارند درمورد خودشان بیشتر از آنچه هست مثبتنگری کنند.
ایگو در زندگی امروز
بیشترین اصطلاح مبتنی بر ایگو که این روزها بیشتر از قبل دیده میشود ایگو محور بودن (Egoic) است. Egoic به معنای “مربوط به ایگو” یا “مربوط به من” است. افکار، انگیزهها، احساسات و رفتارهای Egoic آنهایی هستند که در آن من و خود در محوریت همهچیز است. واکنش خودخواهانه واکنشی است که “من” در مرکزیت آن قرار دارد.
بیشتر اوقات، افکار، انگیزهها، عواطف و رفتارهای اشخاص با خود یا ایگو آنها یکی میشود. آنها آگاهانه به این فکر میکنند که چه میخواهند، چه میکنند، چه جور آدمی هستند و دیگران در مورد آنها چه طور فکر میکنند. این افراد را خودخواه میگوییم. افراد خودخواه معمولا به شدت به خودشان فکر میکنند و هر واکنشی که دارند برای خودشان است.
در سایر موارد، افکار، انگیزهها، عواطف و رفتارهای افراد زیاد شامل ایگو آنها و یا من نمیشود. وقتی غرق در خواندن یک کتاب خوب میشوید، روی یک پروژه جذاب کار میکنید، یک مکالمه دلنشین دارید، “من” شما در پس زمینه قرارگرفته است. شما بدون فکر آگاهانه به طور خودکار عکس العمل نشان میدهید. یعنی نگران نیستید که هستید، چه میخواهید و بر تاثیرات بر سود و منافع خود اهمیتی نمیدهید. در این نوع موقعیتها، پاسخهای ما تحت تاثیر من یا افکار ایگو محور ما نیست. میتوان گفت این افراد خودپسندی کمی دارند.
توجه داشته باشید که ایگومحور بودن هیچ ربطی به خودخواه بودن ندارد. افراد خودخواه قطعاً ممکن است ایگو محور باشند. اما افرادی هم هستند که به شدت انتقادگرند ولی ایگومحورانه رفتار میکنند. افرادی که نسبت به خود نگرش بسیار منفیای دارند، مثل افرادی که دچار افسردگی شدید هستند، اغلب به شدت بر روی خودشان تمرکز کرده و بنابراین کاملاً خودمحورند.
اصطلاحات – خودخواهی، خودمحوری، خودپرستی و ایگومحوری، به راحتی ممکن است اشتباه گرفته شوند. اما همه آنها رو روشهای مختلفی اشاره میکنند که چطور گاهی اوقات منیت و ایگو ما میتواند افکار، انگیزهها و احساسات و رفتارهایمان را تحت تاثیر خود قرار دهد.
در این دوره از فایل صوتی با چگونه خود را معرفی کنیم آشنا شوید.
دوره اصول تغییر
دوره به سوی ذهن آگاهی
دوره شخصیت سالم
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
یک پاسخ
سلام خانم دکتر فلاح عزیز وقت به خیر
چقدر جالب بود و حاوی نکته های مفید.
سپاس گزارم.