علت هیجانی شدن در مشکلات و یا ناتوانی در کنترل کردن هیجانات خود می تواند دلایل متعددی داشته باشد. یکی از مهارت های زندگی، مقابله و برخورد موثر با هیجان ها می باشد. همه ما در طول روزها و هفته ها احساسات مختلفی رو تجربه می کنیم. گاهی خوشحالیم، گاهی ناراحت، مواقعی عصبانی هستیم، گاهی می ترسیم و گاه متعجب می شویم. وقتی از مقابله و برخورد موثر با هیجان صحبت می کنیم، شاید خیلی ها تصور کنند که مقابله با هیجان یعنی سرکوب کردن آن. یا اینکه هیچ وقت عصبانی نشویم و یا هیچ وقت مضطرب نباشیم. اما این تصور کمی دور از واقعیت است.
ناتوانی در کنترل هیجانات ممکن است برای هر کسی در هر جایگاه اجتماعی اتفاق بیافتد. اما چگونه برخی افراد حتی در بغرنج ترین لحظات هم می توانند هیجانات خود را کنترل کرده و برای حل مساله بهترین راه حل را انتخاب کنند؟ اگر توجه کرده باشید، می بینید که هر چه سن افراد بالاتر می رود چه در زمان شادی و چه در زمان ناراحتی، راحت تر هیجانات شان را کنترل می کنند. برای پیدا کردن علت هیجانی شدن در مشکلات می بایست دوره هایی چون هوش هیجانی، تفکر عقلانی، مدیریت استرس، مدیریت اضطراب و رهایی از ترس را مطالعه کنید.
هیجان چیست؟
انسان در ارتباط متقابل با پدیده ها و بر اثر فرایند هایی مانند ادراک، حافظه، تفکر و استدلال، شناخت پیدا می کند و از این طریق قادر می شود درباره جهان خارج و خویشتن بیاندیشد، تصمیم بگیرد، حل مسئله انجام دهد، و یا خاطره ای را یادآوری کند. در عین حال همراه با چنین فرایندهایی، احساس درونی نیز پیدا می کنیم. چیزی را خوشایند و چیزی را ناخوشایند می یابیم. وقتی تحسین می شویم خوشحالیم. گاهی احساس دلتنگی می کنیم و گاه احساس شور و شادی. اینگونه احساس های قابل تجربه را می توان هیجان نامید.
هیجان به خودی خود پدیده مضری نیست. هیجان ها ارزش انطباقی دارند و در طول سالیان سال به بقای انسان کمک کرده اند. به عنوان مثال اگر ما عصبانی نشویم هیچ وقت نمی توانیم از حقوق خود دفاع کنیم. اگر در مواقع خطر ترس و اضطراب رو تجربه نکنیم در موقعیت های خطرناک نمی توانیم عکس العمل مناسب نشان بدهیم. بنابراین ما نیاز داریم که خشم سالم ، غم سالم و به طور کلی هیجان را به طور سالم تجربه کنیم.
ناتوانی در کنترل هیجانات به چه معناست؟
افرادی که قادر به کنترل هیجانات خود نیستند به صورت مخرب، نامناسب و افراطی به محیط اطراف خود پاسخ می دهند. خشم، غم، اضطراب و ترس از جمله هیجانات و انواع احساسات است که هر فردی در طول زندگی خود تجربه می کند. هر کسی ممکن است در برهه ای از زمان قادر به کنترل احساسات اش نباشد.
این مساله گاهی در پی مشکلات جسمانی رخ می دهد. حتما تجربه کرده اید در شرایطی که از نظر جسمانی تحت فشارید مثل گرسنگی و خستگی، آستانۀ تحمل تان پایین می آید و واکنش های عصبی و تندتری نیز نشان می دهید. این عدم کنترل هیجانی که گاها اتفاق می افتد امری طبیعی است، اما اگر شما دائما در کنترل هیجانات خود با مشکل مواجه می شوید باید به دنبال رفع علل محیطی و روانی برای مشکل خود باشید.
آیا همه هیجانات نیاز به کنترل دارند؟
بعضی واکنشهای هیجانی به هیچ تنظیم خاصی نیاز ندارد. اگر هیجان با شرایط متناسب باشد و کمک کند که حالتان بهتر شود، هیچ جای نگرانی نیست. اینکه وقتی بقیه می‌خندند ما هم قهقهه بزنیم یک واکنش متناسب با شرایط است که به حال خوب ما کمک می‌کند. از سوی دیگر، از کوره در رفتن پشت فرمان ممکن است به قول معروف دلتان را خنک کند، اما واکنش مناسب نیست. شما می‌توانید عصبانیت خود را به راههای دیگری تخلیه کنید و یا در عوض راهی پیدا کنید که آرامتان کند.
هیجان باید تخلیه شود :
- تخلیه هیجان
- بیان کنید
- ابراز هیجان
تاثیر هیجانی شدن در مشکلات برروی زندگی :
به هنگام هیجان، قدرت تفکر و قدرت عمل می‌تواند فلج شده و یا قدرت یابد. ساده‌تر این که گاه هیجان ذهن را خالی می‌کند و فرد نه می‌تواند چیزی بگوید و نه انجام دهد. نمونه آن همان ضرب المثل «ترس، برادر مرگ است»، می‌باشد. چرا که فرد عملا قادر به انجام کاری و عکس‌العملی نیست و گاه فعالیت ذهن را افزایش می‌دهد، تحلیل را پرواز می‌دهد، الهام‌بخش، خلاقیت‌برانگیز و نیرو بخش می‌شود.
چند روش برای کنترل هیجانات :
- شرایط را انتخاب کنید
- شرایط را تغییر دهید
- نقطه تمرکزتان را تغییر دهید
- افکارتان را تغییر دهید
- در نتیجه واکنش خود را تغییر دهید
به ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید:
